W Belgii odsetek nauczycieli szkół średnich korzystających ze sztucznej inteligencji (AI) jest niższy niż w Polsce i większości państw należących do OECD.

W ubiegłym roku korzystanie z rozwiązań, aplikacji i narzędzi opartych o AI deklarowało około 33% nauczycieli belgijskich szkół średnich. W skali całego OECD odsetek ten był trochę wyższy i wynosił 37% - poinformował flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju OECD zrzesza 38 wysoko rozwiniętych, demokratycznych krajów. Od 1996 r. członkiem tej organizacji jest również Polska, a Belgia należy do OECD od samego początku, czyli od 1961 r.

W Polsce z rozwiązań AI korzystało w ubiegłym roku około 45% nauczycieli szkół średnich. Sztuczna inteligencja jest bardzo popularna wśród nauczycieli np. z Nowej Zelandii (69%) i Australii (66%). Zupełnie inaczej wygląda to na przykład we Francji, gdzie jedynie 14% nauczycieli szkół średnich sięga po narzędzia AI.

Nauczyciele sięgają po sztuczną inteligencję po to, aby poszerzyć swoją wiedzę, streszczać bardziej skomplikowane treści i planować lekcje. Nauczyciele, którzy nie korzystają z rozwiązań opartych o AI, najczęściej tłumaczą to brakiem wiedzy na temat tego rodzaju narzędzi.

12.10.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Nauczyciele w Belgii doświadczają dużego stresu, ale zdecydowana większość jest zadowolona z pracy i zarobków.

Główną przyczyną stresu nauczycieli pierwszych klas szkół średnich jest zbyt duże obciążenie pracą administracyjną. Na taki problem wskazało aż 70% belgijskich nauczycieli szkół średnich, którzy wzięli udział w ankiecie przeprowadzonej przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

Drugą główną przyczyną stresu u belgijskich nauczycieli są zmieniające się wytyczne i zasady, narzucane przez władze centralne i regionalne. To źródło stresu dla aż 59% belgijskich ankietowanych - opisuje flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Co piąty nauczyciel z Belgii zadeklarował, że doświadcza „wiele stresu w pracy”. To wynik zbliżony do średniej dla wszystkich państw OECD. Także ogólny poziom zadowolenia z pracy jest w przypadku belgijskich nauczycieli (90%) bardzo zbliżony do średniej dla całego OECD (89%).

Pewnym zaskoczeniem jest odsetek belgijskich nauczycieli zadowolonych ze swoich zarobków. Aż 69% nauczycieli pierwszych klas szkół średnich w Belgii zadeklarowało, że jest zadowolonych lub bardzo zadowolonych z zarobków. W skali całego OECD było to jedynie 39%.

07.10.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Różnice w poziomie wykształcenia są pomiędzy poszczególnymi regionami Belgii bardzo wielkie. Gdzie jest najwięcej ludzi z wykształceniem wyższym?

Jak poinformowało unijne biuro statystyczne Eurostat, w 2024 r. około 44% mieszkańców Unii Europejskiej w wieku od 25 do 34 lat miało wykształcenie wyższe.

W Belgii odsetek ten był wyższy. Jak się okazuje, około połowa (50,7%) mieszkańców Belgii w wieku 25-34 lat miała w ubiegłym roku wykształcenie wyższe. Dla porównania: w Polsce było to na przykład jedynie 45,7%.

Regionem Belgii z najwyższym poziomem wykształcenia mieszkańców w omawianym przedziale wiekowym była prowincja Brabancja Walońska. W tej części Belgii aż 64,4% ludzi w wieku od 25 do 34 lat miało w ubiegłym roku wykształcenie wyższe.

Dobrze pod tym względem wypada również Region Stołeczny Brukseli (prawie 60%) oraz prowincja Flandria Wschodnia (57%). Z kolei w prowincji Hainaut odsetek ten był najniższy w Belgii i wynosił jedynie 38%. Także prowincje Namur (40%) i Luksemburg (42%) nie prezentują się pod tym względem najlepiej.

Ogólnie rzecz biorąc poziom wykształcenia mieszkańców Flandrii (północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii) jest wyższy niż mieszkańców Walonii (południowej francuskojęzycznej części kraju). We Flandrii odsetek ten przekracza w grupie wiekowej 25-34 lat 52%, a w Walonii jest to jedynie 43%.

07.10.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Jesienią jest ich sporo na flamandzkich targach i jarmarkach. Trudno się dziwić - można z nich zrobić na przykład pyszną zupę. Pompoenen to w języku niderlandzkim dynie.

W Belgii dynie cieszą się dużą popularnością, szczególnie w okresie jesiennym (in de herfst/in het najaar). Na targach w Gandawie czy Antwerpii można zobaczyć stoiska z dynią w roli głównej. Dynie te trafiają tu z pola (pompoenveld), gdzie je wcześniej zebrano (pompoenen oogsten).

Z dyń robi się różne potrawy (gerechten). Królową jesiennego menu jest pompoensoep, czyli zupa dyniowa. Samo słowo zupa to soep. Pompoensoep maken to robić zupę dyniową, pompoensoep opwarmen to podgrzewać zupę dyniową, a pompoensoep serveren to ją serwować. Belgowie lubią ją romig (kremową), kruidig (przyprawioną) i warm (gorącą).

Zdanie „deze pompoensoep is huisgemaakt" oznacza, że „ta zupa dyniowa jest domowej roboty”. Z kolei zdanie „de pompoensoep smaakt heerlijk” przetłumaczymy jako „zupa dyniowa smakuje wyśmienicie”. Pytanie „wil je een kom pompoensoep?” w języku polskim brzmi: „czy chcesz miseczkę zupy dyniowej?”.

Dynia to nie tylko składnik zupy. Można z niej też przygotować pompoentaart (ciasto dyniowe) albo pompoenbrood (chleb dyniowy). Czasem dynię się piecze (een pompoen roosteren), robi się z niej purée (pompoenpuree maken) albo czymś się ją faszeruje (een pompoen vullen). Pestki dyni (pompoenpitten) to zdrowy dodatek do sałatek i pieczywa.

Dynie bywają imponujących rozmiarów. Zdanie „deze pompoen weegt twintig kilo" oznacza, że „ta dynia waży 20 kg". Mówiąc „op de markt in Gent zijn veel pompoenen te koop" mówimy, że „na targu w Gandawie można kupić wiele dyń”.

Słowo pompoen jest w języku niderlandzkim rodzaju męskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mówiąc więc o konkretnej dyni, powiemy de pompoen. Liczba mnoga to pompoenen (dynie).

Wymowę słowa pompoensoep znajdziemy między innymi TUTAJ.

Jesienią dzieci uwielbiają wycinać dynie (een pompoen uitsnijden) i robić z nich np. lampy (pompoenlampen), szczególnie w okresie Halloween.

Więcej słów dnia

07.10.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)