Mają je telewizory, laptopy i smartfony. Codziennie spędzamy przed nimi wiele godzin. Mowa o beeldschermen, czyli o ekranach.

Ekran określamy w niderlandzkim słowem beeldscherm. We flamandzkiej odmianie języka niderlandzkiego mówi się też często po prostu scherm. Ekran bywa częścią monitora, nazywanego w niderlandzkim… monitor, czyli tak jak w języku polskim.

Wyrażenia beeldscherm, scherm i monitor często bywają używane wymiennie. Liczby mnogie to beeldschermen, schermen i monitors/monitoren.

Słowa scherm i beeldscherm są rodzaju nijakiego, więc łączą się z rodzajnikiem określonym het. Mamy więc het scherm oraz het beeldscherm. Wyraz monitor jest w niderlandzkim rodzaju męskiego i łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mówiąc więc o konkretnym monitorze, powiemy de monitor.

Niderlandzką wymowę słowa scherm usłyszymy TUTAJ, słowa beeldscherm TUTAJ, a słowa monitor TUTAJ.

Samo słowo beeld oznacza obraz, widok, a w innych kontekstach także rzeźbę, pomnik, wizerunek. Z kolei scherm może też oznaczać np. osłonę, przegrodę, albo wiązać się z… szermierką (czasownik schermen oznacza właśnie szermierkę).

Ekran komputerowy to een computerbeeldscherm, ekran laptopa to een laptopbeeldscherm, a ekran dotykowy (np. w smartfonie) to een touchscreenbeeldscherm.

Czas spędzony przed ekranem to beeldschermtijd lub po prostu schermtijd. Siedzieć przed ekranem to achter het (beeld)scherm zitten, a pracować przed ekranem to werken achter een scherm.

Zbyt długie przesiadywanie przed monitorami i innymi ekranami może prowadzić do „przemęczenia ekranowego” (computerscherm vermoeidheid). To współcześnie poważny problem, szczególnie wśród pracowników biurowych, spędzających często prawie cały dzień pracy przed ekranem.

Więcej słów dnia

21.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W 2023 r. na każdy tysiąc mieszkańców Unii Europejskiej przypadało 550 samochodów. A jak to wyglądało w Belgii i w Polsce?

Relatywnie najwięcej aut mają w UE mieszkańcy Włoch. W tym kraju w 2023 r. na każdy tysiąc mieszkańców przypadało aż 694 samochodów osobowych. W Luksemburgu było to 675, a w Finlandii 664.

Na drugim końcu tego zestawienia, przygotowanego przez unijne biuro statystyczne Eurostat, znalazła się Łotwa. Tutaj na każdy tysiąc mieszkańców przypadało jedynie 418 samochodów osobowych. W Rumunii było to 425, a na Węgrzech 435.

W Belgii wskaźnik ten był niższy niż unijna średnia i wyniósł w 2023 r. około 512 samochodów osobowych na tysiąc mieszkańców. To nieco więcej niż rok wcześniej (506).

Mieszkańcy Polski relatywnie częściej posiadają samochody osobowe niż mieszkańcy Belgii. W 2023 r. na każdy tysiąc mieszkańców Polski przypadało 595 aut. Również w przypadku Polski liczba ta była większa niż rok wcześniej (584), wynika z danych opublikowanych na stronie internetowej Eurostatu.

21.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Belgijski rząd planuje szereg bolesnych reform, które uderzą w kieszenie mieszkańców tego kraju. Obniżenie dodatku wakacyjnego dla emerytowanych parlamentarzystów ma pokazać, że politycy oszczędzają także na samych sobie.

Zgodnie z obowiązującym do niedawna prawem emerytowani parlamentarzyści dostawali w Belgii co roku dodatek wakacyjny w wysokości 92% wynagrodzenia posła - bez względu, ile wynosiła ich emerytura.

Oznaczało to, że co roku otrzymywali aż 5.846 euro brutto tego dodatku, przypomniał dziennik „Het Laatste Nieuws”. Tak wysoki „wakacyjny bonus” dla emerytowanych polityków był jednak w oczach wielu obywateli i komentatorów nieuzasadniony i niesprawiedliwy.

W związku z tym parlament zmienił teraz prawo tak, że wysokość tego dodatku spadnie do jedynie 10% pensji poselskiej. Oznacza to zmniejszenie dodatku wakacyjnego dla emerytowanych parlamentarzystów aż o 5.211 euro brutto, do 635 euro brutto rocznie.

Parlament zdecydował też o zmianie sposobu naliczania wysokości emerytury parlamentarzystów. Do wyliczenia jej wysokości ma być brany pod uwagę dłuższy okres, a to ma się przełożyć na zmniejszenie parlamentarnych emerytur, opisuje „Het Laatste Nieuws”.

21.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Pomiędzy 2004 r. a 2024 r. liczba mieszkańców Belgii wzrosła o 1,4 mln, a populacja Polski skurczyła się o 1,6 mln.

W 2004 r. w kraju ze stolicą w Brukseli mieszkało jeszcze tylko 10,4 mln ludzi. Dwie dekady później populacja Belgii przekraczała już 11,8 mln. Dane na ten temat udostępniono niedawno na stronie internetowej unijnego biura statystycznego Eurostat.

W Polsce trend był odwrotny, czyli spadkowy. Dotyczy to w szczególności ostatnich kilku lat. Tylko pomiędzy 2020 a 2024 r. populacja Polski zmniejszyła się o 1,4 mln ludzi! W 2020 r. w Polsce mieszkało jeszcze około 38 mln ludzi, a w 2024 r. już tylko 36,6 mln.

Wcześniej, w okresie od 2004 do 2019 r., populacja Polski również się zmniejszała, ale w dużo wolniejszym tempie. W ciągu tych 15 lat zmalała ona jedynie o 0,2 mln.

Na początku 2024 r. mieszkańcy Polski stanowili 8% populacji całej UE. Tylko cztery kraje UE mają więcej mieszkańców niż Polska. Są to Niemcy (83,4 mln), Francja (68,4 mln), Włochy (58,9 mln) i Hiszpania (48,6 mln).

W całej UE populacja zwiększyła się w ciągu 20 lat o 16 mln ludzi, do 449 mln w ubiegłym roku. Oznaczało to, że liczba mieszkańców Wspólnoty zwiększyła się w ciągu dwóch dekad o około 4%. W okresie 2004-2024 wzrost liczby mieszkańców odnotowano w 19 państwach, a populacja 8 państw się zmniejszyła.

25.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)