Chociaż oczy całego świata skierowane są od wielu miesięcy na pandemię, warto wiedzieć, że kluczem do dobrego zdrowia jest profilaktyka. Niestety dla wielu z nas badań, o których powinniśmy pamiętać, jest zbyt wiele. Wychodząc temu naprzeciw, z okazji przypadającego na 7 kwietnia Światowego Dnia Zdrowia, przygotowaliśmy dla naszych czytelników podpowiedź, które z nich należy wykonywać regularnie oraz w kolejnych dekadach życia.

Aby zadbać o ogólny stan zdrowia i zwiększyć szansę na wykrycie nieprawidłowości w organizmie, zanim wystąpią objawy, warto regularnie wykonywać morfologię, w tym OB (Odczyn Biernackiego), którego podwyższony wynik może sugerować stan zapalny. Warto też zrobić badanie cholesterolu oraz prób wątrobowych (aminotransferaza), badanie poziomu glukozy oraz elektrolitów, analizę moczu oraz co kilka lat USG jamy brzusznej - to wszystko może zlecić, a później ocenić lekarz rodzinny i nie powinien się dziwić, że chcemy taki zestaw diagnostyczny zastosować. Nie zapominajmy o przeglądzie uzębienia - wizyta u dentysty nie jest już ani taka straszna, ani bolesna jak w latach 90.

Badania po 30. roku życia, jakie zalecają specjaliści

Po 30. roku życia pacjentom nie zaleca się zbyt licznych badań. I nie wynika to z faktu, że ich nie potrzebują. Wiele wskazuje na skąpą lub nieprzemyślaną profilaktykę prozdrowotną dla tej grupy wiekowej. Nie zmienia to jednak faktu, że 30-latkowie powinni sprawdzać się regularnie. Kobietom zalecane są dodatkowe badania szyjki macicy i piersi, pod kątem zmian nowotworowych. Ze względu na zmiany hormonalne lekarze proponują też coroczne bilanse ginekologiczne, obejmujące cytologię, USG piersi oraz narządów rodnych. Z kolei panowie powinni zadbać o jądra. Choć to badania dosyć krępujące, warto wstyd odłożyć na bok. Okazuje się, że aż 70 procent zachorowań nowotworowych ma miejsce między 20. a 39. rokiem życia. Wskazane są także badania proktologiczne.

Bilans czterdziestolatka

Lista badań Polaków po 40-tce jest nieco dłuższa. Lekarze zalecają przede wszystkim RTG klatki piersiowej. Zmiany w tej grupie wiekowej mogą być niebezpieczne, złośliwe i przede wszystkim gwałtowne. Dotyczy to nie tylko palaczy. Pacjenci 40+ powinni także robić spirometrię (badanie pojemności i wydolności płuc). Zalecana jest również densytometria. To nazwa brzmiąca dość enigmatycznie, ale w praktyce jest to po prostu sprawdzenie gęstości kości. Dzięki niej można wykryć osteoporozę we wczesnym etapie jej rozwoju, a także określić stopień jej zaawansowania. Kobietom natomiast zaleca się wykonywać badania hormonalne pod kątem chorób tarczycy. Wszyscy po 40-tce powinni mieć za sobą gastroskopię. Trzeba także regularnie i  możliwie często mierzyć ciśnienie tętnicze, aby zdiagnozować ewentualne jego skoki, które są bardzo niebezpieczne dla organizmu. 

Badania zalecane po 50. roku życia

Według raportów NFZ, największe ryzyko zachorowań na nadciśnienie tętnicze przypada na grupę wiekową 50+. W związku z tym zaleca się szczególną profilaktykę skierowaną na tę przypadłość. Dodatkowo, do wszystkich podstawowych badań, specjaliści z zakresu medycyny zalecają wykonywać również badania prostaty u mężczyzn, mammografię u kobiet oraz EKG bez względu na płeć.

"Wyniki Indeksu Zdrowia pokazują, że zaledwie 13 proc. ankietowanych Polaków, trochę więcej kobiet niż mężczyzn (odpowiednio 16 proc. i 10 proc.), w sposób zdecydowany i świadomy wybiera prozdrowotny styl życia i przestrzega zalecanych terminów badań profilaktycznych. Większość Polaków (69 proc.) podejmuje próby w kierunku bardziej zdrowego stylu życia, jednak możliwe braki w wiedzy, przekonaniu o skuteczności lub po prostu brak wytrwałości znajdują odzwierciedlenie w niższej punktacji wskaźnika Indeksu Zdrowia. Pocieszające jest to, że nad każdym z tym aspektów można pracować i warto rozpocząć jak najszybciej.” - tak komentuje sytuację zdrowotną w Polsce dr hab. Barbara Wizner z portalu medonet.pl, podsumowując Narodowy Test Zdrowia Polaków 2020.

Warto wobec tego pamiętać, że w każdym wieku na dobry stan zdrowia wpływa głównie odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna. Im bardziej zaangażujemy się w zdrowy tryb życia, tym większe szanse, że wyniki wszystkich powyższych badań będą dla nas zadowalające.

09.04.20221 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock

(ss)

To jeden z najpopularniejszych produktów spożywczych i ważny składnik wielu potraw. Ei, czyli po niderlandzku jajko.

Podobnie jak w polskim jako jest w języku niderlandzkim (i jego flamandzkiej odmianie używanej w północnej części Belgii) rodzaju nijakiego.

Rodzajnikiem określonym jest więc het (stąd het ei). Liczba mnoga (jajka) to eieren.

Jajka można podawać na różne sposoby: gebakken ei to jajko sadzone (smażone), gekookt ei to jajko gotowane, roerei to jajecznica (od roeren, mieszkać), a eieren met spek to jajka na bekonie.

W zależności od tego, jak długo je gotujemy, mamy jajko na twardo (hardgekookt ei) czy na miękko (zachtgekookt ei). Surowe jajko to rauw ei, a świeże jajko to verse ei (przeciwieństwem jest rotte ei, zgniłe jajko).

W Europie najczęściej sięgamy po jajka kur (kura to po niderlandzku kip), rzadziej kaczek (eend), gęsi (gans) czy przepiórki (kwartel). Za wykwintne danie uchodzi kawior (kaviaar), czyli danie z ikry, a więc komórek jajowych, jesiotra (steur).

Kurze jajko składa się z żółtka (eigeel, słowo geel to po niderlandzku żółty) oraz białka (eiwit, słowo wit to biały). Skorupka jajka to eierdop.

Wszystkie słowa dnia znajdą Państwo: TUTAJ.

10.04.2021 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Belgijski kodeks cywilny, który sięga czasów Napoleona, zostanie poddany modernizacji. Celem tych działań jest zmiana języka na bardziej neutralny płciowo.

W belgijskim kodeksie cywilnym pojawiają się takie sformułowania jak np. „ojciec rodziny”, „dobry ojciec rodziny” (które opisują konkretną sytuację prawną). Teraz kodeks zostanie zaktualizowany, a jego język zastąpiony sformułowaniami bardziej neutralnymi płciowo.

Wspomniane sformułowanie pochodzi z łaciny, gdzie „pater familias” oznaczał głowę rodziny w starożytnym Rzymie (gdzie funkcję tę mógł pełnić jedynie męski obywatel rzymski). Podobny język usunięto już z francuskiego ustawodawstwa, na którym w dużej mierze opiera się prawo belgijskie.

Zmiana ta jest częścią wysiłków zmierzających do pozbawienia belgijskiego prawa patriarchalnego charakteru. Inna, podobna zmiana miała miejsce w 2014 roku, kiedy uznano, że nowo narodzone dziecko nie będzie otrzymywało automatycznie nazwiska ojca.

10.04.2021 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)

Flamandzki rząd regionalny postanowił przeznaczyć dodatkowych 3 mln euro na wsparcie dzieci i nastolatków, pokrzywdzonych przez pandemię.

- Ten okres pandemii uderza szczególnie mocno w tych najmłodszych, którzy i bez tego byli w trudnej sytuacji życiowej – powiedział Benjamin Dalle, minister ds. młodzieży we flamandzkim rządzie regionalnym.

- Wiele dzieci i nastolatków nie ma w domu dużego ogrodu i nie ma możliwości ciekawego spędzania wolnego czasu. Za fasadami licznych domów we Flandrii i Brukseli rozgrywają się bardzo trudne historie – dodał minister, cytowany przez portal vrt.be

Dodatkowe środki mają być przeznaczone na realizację projektów związanych ze spędzaniem wolnego czasu przez dzieci i młodzież z biednych rodzin, w trudnej sytuacji rodzinnej i z niepełnosprawnościami.

- Dzięki realizacji tych projektów chcemy im zapewnić dobre spędzanie wolnego czasu – powiedział minister Dalle.

O pieniądze z tej puli mogą się ubiegać organizacje zajmujące się pomocą dzieciom i młodzieży. Na jeden projekt można dostać maksymalnie 200 tys. euro wsparcia. Wnioski o pieniądze można składać od 3 do 21 maja.

08.04.2021 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)