Jeśli robimy coś ter ontspanning, to robimy to dla odprężenia, relaksu, aby wypocząć, w celach rekreacyjnych.

Zdanie „ter ontspanning gaat hij graag wandelen” oznacza zatem, że „on chętnie spaceruje, by się zrelaksować”. Niektórzy przyznają: „ter ontspanning kijken we vooral televisie” („dla relaksu głównie oglądamy telewizję”). „Kasia speelt gitaar ter ontspanning” oznacza z kolei, że „Kasia gra na gitarze dla relaksu”.

Samo słowo ontspanning to w języku niderlandzkim relaks, stan odprężenia, wypoczynek (np. po ciężkim dniu w pracy). „Ontspanning na het werk” to właśnie odpoczynek po pracy.

Ontspanning jest w języku niderlandzkim rodzaju żeńskiego. Łączy się więc z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de ontspanning. Wymowę słowa ontspanning usłyszymy TUTAJ.

Z rzeczownikiem ontspanning wiąże się czasownik zwrotny zich ontspannen, oznaczający relaksować się, odpoczywać, odprężać się. „Hij ontspant zich met een warm bad” oznacza, że „ona odpręża się ciepłą kąpielą”, zaś „wij ontspannen ons met het luisteren naar vogels” przetłumaczymy jako „relaksujemy się słuchaniem ptaków”.

Można to też ująć inaczej, właśnie używają wyrażenia „ter ontspanning”. Powiemy wtedy: „hij neemt een warm bad ter ontspanning” („on bierze ciepłą kąpiel dla relaksu”) oraz „ze luisteren ter ontspanning naar vogels” („słuchają ptaków dla relaksu”).

Więcej słów dnia

3.08.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Belgijski rząd wydał w ubiegłym roku na badania i rozwój w przeliczeniu na jednego mieszkańca prawie trzykrotnie więcej niż rząd w Polsce.

W 2024 r. na każdego mieszkańca Belgii przypadło prawie 335 euro budżetowych inwestycji w badania, naukę i rozwój. W Polsce było to 114 euro na osobę - poinformowało unijne biuro statystyczne Eurostat.

Unijnymi liderami pod tym względem są Luksemburg (759 euro na osobę), Dania (585 euro) i sąsiedzi Belgów z północy, czyli Holandia (542 euro). Średnia dla całej Wspólnoty wyniosła 285 euro na jednego mieszkańca.

Najgorzej na tym polu prezentowała się w ubiegłym roku Rumunia, gdzie rządowe wydatki na ten cel wyniosły jedynie 19 euro na mieszkańca. W Bułgarii było to 38 euro, a na Węgrzech 59 euro.

W minionych trzech latach inwestycje belgijskiego rządu w badania i rozwój utrzymywały się na tym samym poziomie. W skali całej UE jednak wzrosły. Można więc powiedzieć, że na tym polu mamy do czynienia w Belgii ze stagnacją.

Z kolei w Polsce nakłady na badania i naukę znacząco wzrosły. W 2022 r. wynosiły one jeszcze tylko 75 euro w przeliczeniu na jednego mieszkańca, a w ubiegłym roku było to już wspomniane 114 euro - czyli aż o połowę więcej niż w 2022 r.

31.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Niveau oznacza w języku niderlandzkim poziom, zaś taal to niveau. Słowo taalniveau to zatem poziom znajomości jakiegoś języka.

Jeśli ktoś powie „ik spreek Nederlands op basisniveau”, to oznacza to, że „mówię po niderlandzku na poziomie podstawowym”. Bardziej formalnie można to wyrazić, stwierdzając „ik beheers Nederlands op een basisniveau”.

Poziomy znajomości języków (oraz innych umiejętności) są różne. Beginnersniveau to poziom początkujący, wspomniane już basisniveau to poziom podstawowy, zaś gevorderd niveau to poziom zaawansowany.

Często można się też spotkać z wyrażeniami „op hoog niveau” (na wysokim poziomie), „op professioneel niveau” (na poziomie profesjonalnym) oraz „op academisch niveau” (na poziomie akademickim).

Zbliżone znaczenie do słowa niveau mają między innymi peil (poziom, np. waterpeil to poziom wody) oraz stand (stan, poziom). Poziom lub stopień np. zaawansowania można też wyrazić słowem graad.

Słowo niveau zapożyczono do języka niderlandzkiego z języka francuskiego. W niderlandzkim jest to wyraz rodzaju nijakiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym het. Mamy więc het niveau. Liczba mnoga to niveaus.

Wymowę słowa niveau znajdziemy TUTAJ, a słowa taal TUTAJ. 

Niveau może dotyczyć nie tylko języka, ale wielu innych kwestii. Poziom zaufania to vetrouwensniveau, poziom życia to levensniveau, poziom dochodów to inkomensniveau, a poziom bezpieczeństwa to veiligheidsniveau.

Więcej słów dnia

30.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W ubiegłym roku państwa Unii Europejskiej sprzedały do krajów spoza UE w sumie 265 mln kg lodów. Wśród czołowych europejskich eksporterów tych produktów jest też Belgia.

Liderem eksportu lodów poza UE była w 2024 r. Francja. Producenci z tego kraju sprzedali do państw spoza UE w sumie 56 mln kg lodów – wynika z danych opublikowanych na stronie internetowej unijnego biura statystycznego Eurostat.

Drugie miejsce w tym zestawieniu zajęły Włochy (43 mln kg), trzecie Holandia (32 mln), a czwarte Niemcy (28 mln). Z Belgii do państw spoza UE wyeksportowano w ubiegłym roku 27 mln kg lodów. Polska znalazła się w tym lodowym rankingu na szóstej pozycji (16 mln).

Pod względem produkcji lodów liderem UE są jednak Niemcy. Firmy z tego kraju wytworzyły w 2024 r. w sumie 607 mln litrów lodów. Niemcy wyprzedzają pod tym względem Francę, Włochy i Hiszpanię.

Polska jest w UE piątym największym producentem lodów (prawie 300 mln litrów w ubiegłym roku). W Belgii wyprodukowano w 2024 r. około 260 mln litrów lodów, poinformował urząd Eurostat.

31.07.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)