W Belgii brakuje patologów sądowych. W efekcie przeprowadza się mało sekcji zwłok i wiele morderstw nie jest w ogóle „zauważanych” przez system - alarmują eksperci.

- Kiedyś byliśmy wzywani do wszystkich przypadków śmierci z użyciem przemocy, z wyjątkiem wypadków drogowych - powiedział programowi „RTL Info” Philippe Boxho, jeden z najbardziej doświadczonych patologów sądowych w Belgii.

- Teraz wzywa się nas tylko wtedy, gdy policja uzna, że sytuacja jest „podejrzana”. Co jednak wydaje się policjantom podejrzane, nie zawsze jest podejrzane z medycznego punktu widzenia. I odwrotnie - dodał Boxho.

W efekcie wiele przypadków zgonów, które z medycznego punktu widzenia byłyby podejrzane, nie jest w ogóle badanych przez patologów sądowych. Część morderstw popełnianych w Belgii w ogóle zatem nie jest klasyfikowanych jako morderstwa. Może to dotyczyć nawet co dziesiątego lub co siódmego zabójstwa, wynika z szacunków.

Obecnie w Belgii jest tylko 21 patologów sądowych. To o połowę mniej niż ćwierć wieku temu, poinformował dziennik „Het Laatste Nieuws”. Sekcja zwłok przeprowadzana jest tylko w przypadku 1% zgonów. Unia Europejska zaleca, by wskaźnik ten był 10-krotnie wyższy…

Ministerstwo sprawiedliwości obiecuje, że w nadchodzących latach zwiększy liczbę patologów sądowych i otwarte zostaną nowe centra, w których przeprowadzane będą sekcje zwłok. Obecnie są tylko dwa takie ośrodki, w ciągu najbliższych trzech lat powstać mają dwa kolejne, a docelowo ma być ich sześć.

23.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Dzięki nim wiemy, jak się z kimś skontaktować. Contactgegevens to w języku niderlandzkim dane kontaktowe.

Samo słowo contact, jak łatwo przewidzieć, oznacza kontakt. Gegevens to z kolei dane. Dane kontaktowe są danymi osobowymi (persoonlijke gegevens, persoonsgegevens).

Najczęściej podawane contactgegevens to imię (voornaam), nazwisko (achternaam), adresgegevens (dane adresowe), numer telefonu (telefoonnummer) i adres e-mail (e-mailadres).

Wymowę słowa contactgegevens usłyszymy między innymi TUTAJ, a słowa persoonsgegevens TUTAJ. 

Oprócz danych kontaktowych są też inne dane, o które nieraz jesteśmy proszeni, np. w urzędach, instytucjach finansowych czy przy wypełnianiu różnych formularzy (formulier invullen). Dane bankowe to na przykład bankgegevens, dane podatkowe - belastinggegevens, a data urodzenia - geboortedatum.

W kontekście biznesowym natkniemy się też na dane firmy (bedrijfsgegevens) i dane klienta (klantgegevens), a w kontekście medycznym np. na dane pacjenta (patiëntengegevens) i dane medyczne (medische gegevens).

Tego rodzaju dane są poufne (vertrouwelijk), ale jeśli dojdzie do datalek (wycieku danych), to mogą trafić w niepowołane ręce. Słowo data, zapożyczone z języka angielskiego, to inne określenie danych, używane często w kontekście informatycznym i technicznym. Data analyse to np. analiza danych.

Słowem gegevensbecherming określamy ochronę danych, słowem gegevensbeveiliging - zabezpieczanie danych, a słowem privacybescherming - ochronę prywatności (np. w Internecie).

W Belgii urzędem odpowiedzialnym za kwestie związane z ochroną danych i ochroną prywatności jest urząd Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA). To długie słowo składa się z trzech członów: gegevens (dane), bescherming (ochrona) oraz autoriteit (urząd, instytucja nadzorcza).

Dane można wypełniać (invullen), wprowadzać (invoeren), przetwarzać (verwerken), gromadzić (verzamelen), aktualizować (bijwerken) oraz usuwać (verwijderen, wissen).

Więcej słów dnia

20.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Kto ich nie lubi? Lage prijzen to w języku niderlandzkim niskie ceny. Ze słowem prijs należy jednak uważać, bo ma też drugie, inne znaczenie.

Słowo prijs może również oznaczać nagrodę. „Hij won een leuke prijs” przetłumaczymy więc jako „on wygrał fajną nagrodę”. Nagroda główna to een hoofdprijs, a nagroda pocieszenia to een troostprijs.

W handlowym kontekście prijs to jednak cena. Cenę można podnieść (de prijs verhogen) lub obniżyć (de prijs verlagen). Mamy wtedy prijsstijging (wzrost ceny) albo prijsdaling (spadek ceny). Stała cena to een vaste prijs, a różnica w cenach to een prijsverschil.

Klienci uwielbiają lage prijzen, czyli niskie ceny. Przeciwieństwem są hoge prijzen, czyli wysokie ceny. Produkty z niską ceną są goedkoop, czyli tanie, a te z wysoką ceną są duur, czyli drogie. Niska cena (w liczbie pojedynczej) to een lage prijs.

Wymowę słowa prijs usłyszymy TUTAJ, a przymiotnika laag TUTAJ.

Niektóre sklepy promują się hasłami typu „altijd lage prijzen” (zawsze niskie ceny), „extra lage prijzen” (bardzo niskie ceny), „lage prijzen gegarandeerd” (gwarantowane niskie ceny) albo „lage prijzen en hoge kwaliteit” (niskie ceny i wysoka jakość). W rzeczywistości z tymi niskimi cenami i wysoką jakością różnie to jednak bywa…

Najniższa cena to de laagste prijs, a najwyższa cena to de hoogste prijs. Cena minimalna to een minimumprijs, a cena maksymalna to een maximumprijs.

Jeśli coś ma „een belachelijk hoge prijs”, to cena jest absurdalnie wysoka, a jeśli coś jest warte swojej ceny, to „is zijn prijs waard”. Za wszelką cenę to w języku niderlandzkim „tegen elke prijs”.

Więcej słów dnia

19.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Dla wielu uczniów ten przedmiot to prawdziwa zmora. Potwierdzają to wyniki testów przeprowadzonych we flamandzkich szkołach: z matematyki oblał co drugi uczeń drugiej klasy szkoły średniej.

Już od kilku lat wiele mówi się o tym, że jakość nauczania w szkołach we Flandrii (czyli w północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii) spada. Flamandzki rząd regionalny postanowił to sprawdzić, wprowadzając w ubiegłym roku specjalne testy.

W tym roku uczniowie podeszli do nich po raz drugi. Zadania rozwiązywali uczniowie drugiej i czwartej klasy szkół średnich. W kolejnych latach testy zostaną rozszerzone również na uczniów ostatnich klas szkół podstawowych i średnich - poinformował flamandzki portal hln.be.

Wyniki tegorocznych testów są rozczarowujące, opisują flamandzkie media. Ponad połowa (52%) uczniów drugiej klasy szkoły średniej nie zaliczyła testu z matematyki. Szczególnie duże problemy uczniowie mieli z zadaniami z działu „rozwiązywanie problemów matematycznych”. Jedynie 17% z nich uzyskało w tej kategorii ocenę bardzo dobrą lub dobrą (A lub B w skali od A do E).

Pocieszające jest to, że wyniki testu dotyczącego czytania ze zrozumieniem były dużo lepsze. Zaliczyło go 81% flamandzkich uczniów drugiej klasy szkoły średniej. To sporo lepszy wynik niż rok temu, kiedy wynosił on jedynie 67% - przypomniał dziennik „Het Laatste Nieuws”.

20.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)