Prawdziwa pamięć czy fikcyjny produkt? Skandal z Renee Salt i „książkami duchów”

Renee Salt, urodzona w Polsce Żydówka, przeżyła getto i obóz Auschwitz. Jej świadectwo życia zostało zapisane w poruszającej książce A Mother’s Promise: My true story of surviving Auschwitz and the horrors of the Holocaust, wydanej w 2025 roku. Współautorką była brytyjska dziennikarka Kate Thompson. Kilka tygodni po premierze książki na Kindle, ktoś użył sztucznej inteligencji, by przerobić tekst i sprzedać go jako nową publikację.

Zmieniona wersja została opublikowana w internecie pod tytułem Renee Salt memoir: A Mother’s Promise: A Holocaust survivor’s story of love, loss and unbreakable hope. Gdy została usunięta, opublikowano kolejną – From Darkness To Light: The Remarkable Journey of Holocaust Survivor Renee Salt, rzekomo autorstwa Penny Pincher. Cena? 8,99 funta – czyli około 10,50 euro.

Nowy plagiat, stare pytania

Dla Kate Thompson to był szok: „To najciemniejsza strona AI – ktoś uznał, że można bezkarnie wykorzystać osobiste wspomnienia osoby, która przeżyła piekło.” Autor lub autorzy zmodyfikowali tekst wystarczająco, by ominąć prawa autorskie, ale duch i treść nadal pochodziły z prawdziwego świadectwa Renee Salt.

Mimo presji i zgłoszeń, fałszywe wersje wciąż pojawiają się na platformach Amazon i Goodreads. To nie tylko kwestia piractwa, ale i pamięci historycznej, która dziś może zostać zniekształcona szybciej niż kiedykolwiek wcześniej.

Mini-słowniczek (NL-FR-PL):

• gestolen – volé – skradziony

• herinnering – souvenir – wspomnienie

• oorlog – guerre – wojna

• nepschrijver – faux auteur – fałszywy autor

• auteursrecht – droit d’auteur – prawo autorskie

Co o tym sądzisz?

• Czy sztuczna inteligencja powinna mieć prawo „przepisywać” prawdziwe wspomnienia?

• Jak chronić historie ocalałych przed cyfrowym wymazywaniem lub fałszowaniem?

• Czy Ty też weryfikujesz autorów książek, które kupujesz online?

9.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(cm/dm)