Kto go ma, ten rządzi „przed telewizorem”. Zapper to flamandzkie określenie pilota telewizyjnego.

W standardowym języku niderlandzkim urządzenie to określa się słowem afstandsbediening. We Flandrii, a więc w północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii, to określenie również jest znane. Często jednak Flamandowie używają własnych słów, a w przypadku pilota telewizyjnego najpopularniejszym jest zapper.

W zależności od regionu, we Flandrii spotkać się można również z innymi słowami oznaczającymi pilota, np. kaske, bakske czy knikker. Czasem pilota określa się też angielskim słowem remote.

Afstandsbediening może dotyczyć nie tylko obsługi telewizora, ale i innych urządzeń, np. bramy garażowej, systemu klimatyzacji czy sprzętu audio. Wyraz ten powstał w wyniku złożenia dwóch członów: afstand to odległość, a bediening to obsługa, sterowanie.

Pytanie „gdzie jest pilot?” w niderlandzkim brzmi „waar is de zapper/afstandsbediening?”. Odpowiedź może brzmieć np.: „De zapper/afstandsbediening ligt op de stoel” („Pilot leży na krześle”).

Pilot w znaczeniu np. pilota samolotu określamy w języku niderlandzkim innym słowem, mianowicie piloot. Niderlandzkie piloot odnosi się więc do osoby, a nie urządzenia.

Afstandsbediening jest w języku niderlandzkim rodzaju żeńskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Liczba mnoga powstaje poprzez dodanie końcówki -en. Piloty (np. telewizyjne) to więc afstandsbedieningen. Wymowę słowa afstandsbediening usłyszymy TUTAJ.

Więcej słów dnia

23.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Większość mieszkańców Belgii popiera planowane przez rząd zmiany w systemie emerytalnym - wynika z ankiety przeprowadzonej na zlecenie mediów VRT NWS, „De Standaard” i RTBF.

Rząd chce zreformować obecny system emerytalny. Reforma zakłada między innymi obniżenie wysokości emerytur ludzi przechodzących na wcześniejsze emerytury. Z kolei dłuższa praca ma być premiowana wyższym świadczeniem emerytalnym.

Takie zmiany podobają się dwóm trzecim (66%) mieszkańców Flandrii, a więc północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii - poinformował portal vrt.be. Trudno się dziwić: to właśnie mieszkańcy Flandrii relatywnie najwięcej pracują i najpóźniej przechodzą na emerytury.

Także w Regionie Stołecznym Brukseli planowane przez rząd zmiany mogą liczyć na poparcie większości mieszkańców. Jest to jednak niewielka większość, bo tylko 52%.

Najmniejsze poparcie dla zmian w systemie emerytalnym jest w południowej, francuskojęzycznej części kraju, czyli w Walonii. Tutaj rządowa reforma systemu emerytalnego cieszy się poparciem jedynie 46% ankietowanych. Wielu mieszkańców Walonii chce zapewne skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury i obawia się, że na reformach obecnego rządu straci.

24.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Belgijski rząd chce zmienić zasady wypłacania zasiłku dla bezrobotnych. Nowe przepisy zakładają, że takie świadczenie będzie można dostawać maksymalnie przez dwa lata.

Ograniczenie czasu wypłacania zasiłku dla bezrobotnych ma wejść w życie wraz z początkiem przyszłego roku. Będzie on wypłacany przez maksymalnie dwa lata. Dłużej to świadczenie będą mogli pobierać jedynie ludzie w wieku 55 lat i więcej - a zatem już powoli zbliżający się do emerytury.

Skrócenie czasu wypłacania zasiłku dla bezrobotnych to tylko część większego pakietu reform planowanych przez rząd. Plany te spotkały się z dużym oporem społecznym, a związki zawodowe zorganizowały szereg strajków i protestów.

Jak jednak wynika z sondażu przeprowadzonego na zlecenie mediów VRT NWS, „De Standaard” i RTBF, większość mieszkańców Belgii popiera ograniczenie czasu wypłacania zasiłków dla bezrobotnych do dwóch lat.

Największym poparciem ta reforma cieszy się we Flandrii, a więc w północnej, niderlandzkojęzycznej części kraju. Tu te zmiany aprobuje aż 72% dorosłych mieszkańców.

W Walonii, a więc w południowej, francuskojęzycznej części Belgii, reforma ta popierana jest przez 56% mieszkańców - poinformował portal vrt.be.

Najmniej entuzjastycznie nastawieni są do niej mieszkańcy Regionu Stołecznego Brukseli. Tutaj poparcie to wynosi jedynie 52%. Można to tłumaczyć tym, że to właśnie w stolicy bezrobocie jest najwyższe, więc relatywnie najwięcej ludzi może ucierpieć w wyniku wprowadzenia nowych przepisów.

22.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Jest inteligenta, ale uchodzi za brudną i niechlujną. Varken to w języku niderlandzkim świnia, a varkensvlees to wieprzowina.

Dosłownie varkensvlees to mięso ze świni. Vlees oznacza mięso, a varken to właśnie świnia. Słowo varken jest w języku niderlandzkim rodzaju nijakiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym het. Mamy więc het varken. Liczba mnoga to varkens (świnie). Wymowę słowa varken TUTAJ.

Również słowo vlees jest rodzaju nijakiego, więc mamy het vlees oraz het varkensvlees. Wymowę słowa varkensvlees usłyszymy między innymi TUTAJ.

Hodowca świń to varkensboer albo varkenshouder. Świnie znajdziemy między innymi w varkensstal (chlew). Może on być częścią varkenshouderij, czyli hodowli trzody chlewnej (hodowli świń).

Varkensschouder to łopatka wieprzowa, varkenshaas to polędwiczka wieprzowa, a varkensrib to żeberko wieprzowe. Z wieprzowiny uzyskujemy też boczek (spek), szynkę (ham, na przykład achterham), kiełbasę wieprzową (varkensworst), kaszankę (bloedworst) lub varkensgehakt (wieprzowe mięso mielone).

Choć inteligentne, to w języku potocznym świnie nie mają najlepszej opinii. Uchodzą za niechlujne, brzydkie, brudne. Podobnie jak w języku polskim słowo świnia/varken ma też znaczenie przenośne, negatywne, obraźliwe.

Zdanie „Marc gedraagt zich als een varken” oznacza, że „Marc zachowuje się jak świnia”. Jeść jak świnia to w języku niderlandzkim „als een varken eten”, a brudny jak świnia to „vies als een varken”.

Więcej słów dnia

24.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)