Słowo dnia: Paus

Dla milionów ludzi na świecie to niekwestionowany autorytet i najważniejszy przywódca religijny. Paus to w języku niderlandzkim papież.

O papieżu Franciszku powiemy paus Franciscus. Jego poprzednikiem był Benedykt XVI (Benedictus XVI), a jeszcze wcześniej mieliśmy „polskiego papieża” (Poolse paus) Jana Pawła II (Johannes Paulus II).

Papież stoi na czele Kościoła rzymskokatolickiego (Rooms-Katholieke Kerk). Oprócz tego jest biskupem Rzymu (Bisschop van Rome), następcą św. Piotra (opvolger van Sint Petrus) i głową państwa watykańskiego (staatshoofd van Vaticaanstad). Wierni mówią o papieżu często Ojciec Święty (Heilige Vader).

Pontyfikat (pontificaat) to okres sprawowania władzy przez jednego papieża. Aparat administracyjny papieża, czyli swego rodzaju „rząd Kościoła katolickiego” to Kuria Rzymska (Romeinse Curie). Nowego papieża wybiera Kolegium Kardynałów (College van Kardinalen) w trakcie konklawe (conclaaf).

Ojca Świętego można zobaczyć i posłuchać w trakcie publicznej audiencji w Watykanie (publieke audiëntie in het Vaticaan), prywatnych audiencji (privé-audiëntie) albo w trakcie niedzielnego błogosławieństwa (pauselijke zegen) „Urbi et orbi” z okna nad Bazyliką św. Piotra (Sint-Pietersbasiliek).

Czasem mówi się o kimś, że „jest bardziej papieski od papieża”. Oznacza to, że ktoś jest bardzo gorliwy w jakiejś sprawie, przesadnie pryncypialny i nieustępliwy w jakiejś kwestii. W języku niderlandzkim powiemy, że ktoś jest „roomser dan de paus” (czyli, że jest „bardziej rzymski niż papież”).

Rzeczownik paus łączy się w języku niderlandzkim, używanym poza Holandią także w północnej części Belgii (czyli we Flandrii), z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de paus. Liczba mnoga to pausen. Wymowę słowa paus znajdziemy między innymi TUTAJ.

Więcej słów dnia

4.04.2025 Niedziela.BE // fot. Fabrizio Maffei / Shutterstock.com

(łk)