Polska: Renta wdowia. Wdowy i wdowcy skarżą się na ostre kryteria

Lista skarżących się na ZUS wdów i wdowców jest coraz dłuższa. Łączy ich to, że nie dostali renty wdowiej. Ich skargi trafiły też do rzecznika praw obywatelskich.

„Przed wyborami nie mówili o tak wyśrubowanych kryteriach przyznawania renty wdowiej” – napisała w liście do „Faktu” jego czytelniczka.

Co to znaczy? Że przez te wyśrubowane kryteria – jak podał ZUS – blisko 87 tys. wdów i wdowców nie dostanie nowego świadczenia.

Skargi na zasady wypłat renty wdowiej trafiły m.in. na biurko rzecznika praw obywatelskich. Kwestionują one – jak czytamy na stronie RPO – wymóg nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Wątpliwości skarżących budzi też ograniczenie wysokości świadczenia do trzykrotności najniższej emerytury.

Tak miało być

Tzw. obywatelski projekt ustawy o rencie wdowiej – jak przypomniał „Fakt” –  zakładał, że będzie ona przyznawana bez kryterium wieku. Przewidywał, że wdowa lub wdowiec będą mogli łączyć emeryturę i rentę rodzinną — przy czym jedno ze świadczeń będzie wypłacone w 100 proc., drugie — w 50 proc. 

Tak jest

Podczas prac nad ustawą w Sejmie rząd wprowadził jednak do ustawy swoje poprawki, które zawęziły grupę uprawnionych do nowego świadczenia. Bo zgodnie z nowymi przepisami, żeby połączyć emeryturę i rentę rodzinną po zmarłym małżonku, trzeba było spełniać następujące warunki:

- mieć co najmniej 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn,
- do dnia śmierci małżonka/małżonki być we wspólności małżeńskiej, 
- musi przysługiwać prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale nie wcześniej niż w dniu, w którym – w przypadku kobiet – ukończyły 55 lat, lub – w przypadku mężczyzn – ukończyły  60 lat,
- nie mogą być obecnie w związku małżeńskim.

Dodatkowo wprowadzono też limit renty wdowiej. Połączone świadczenia nie mogą przekroczyć trzykrotności minimalnej emerytury. Obecnie jest to ok. 5,7 tys. zł brutto.

Jak informuje ZUS, „jeżeli wdowa lub wdowiec nie spełnią choć jednego ze wskazanych warunków, lub jeżeli wysokość przynajmniej jednego z ustalonych świadczeń będzie równa kwocie limitu, czyli trzykrotności kwoty najniższej emerytury, lub ją przekroczy”, to ich wnioski o przyznanie świadczenia zostaną odrzucone.

Dlaczego ZUS odrzuca wnioski?

Do najczęstszych przyczyn – oprócz zbyt wysokiej kwoty aktualnie wypłacanego świadczenia – należą:

- nabycie prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego,
- brak prawa do własnego świadczenia, brak prawa do renty rodzinnej,
- zawarcie nowego związku małżeńskiego,
- niepozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,
- nieosiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego.

Skąd te obostrzenia?

Chodziło oczywiście o pieniądze. Jak podaje dziennik, koszty reformy w wersji obywatelskiej byłyby dla budżetu trudne do udźwignięcia. 

23.07.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sl)