W Belgii rośnie liczba drobnych kradzieży sklepowych. W samym 2023 roku odnotowano ponad 30 tysięcy przypadków, co jest najwyższą liczbą od lat. Policja nie nadąża z interwencjami, a właściciele sklepów coraz częściej czują się pozostawieni sami sobie. W związku z tym pojawił się kontrowersyjny pomysł: pozwolić sklepikarzom samodzielnie karać złodziei – bez konieczności wzywania policji.

Zamysł ten forsuje belgijska organizacja Belangenvereniging Buurtsuper.be. Chcą oni, aby właściciele mogli nie tylko zatrzymać podejrzanego, ale też wystawić mu mandat (boete) na miejscu. Niektórzy już teraz próbują takich rozwiązań – zatrzymują osoby na zapleczu sklepu i każą im zapłacić za wyrządzone szkody.

Eksperci ostrzegają jednak, że to poruszanie się po „szarej strefie” prawa. Z jednej strony rozumieją frustrację sprzedawców, z drugiej – ostrzegają przed samosądami. W Belgii obowiązuje zasada, że jedynie policja i wymiar sprawiedliwości mogą nakładać kary. Dlatego to, co dla sklepikarza może być słuszne, dla sądu może być nielegalne.

Mini-słowniczek – niderlandzki / francuski / polski:

winkelier / commerçant / właściciel sklepu
boete / amende / mandat, kara pieniężna
vasthouden / retenir / zatrzymać (osobę)
grijze zone / zone grise / szara strefa
diefstal / vol / kradzież

Zelf boetes uitdelen / Distribuer soi-même des amendes / Samodzielnie wymierzać mandaty

Zonder politie tussenkomst / Sans intervention de la police / Bez udziału policji

Winkeldiefstal in opmars / Vol à l'étalage en hausse / Kradzieże sklepowe w natarciu

Pytanie do czytelników:

Czy Twoim zdaniem sklepy powinny mieć prawo karać złodziei bez udziału policji?

7.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(cm/dm)

W belgijskich mediach zawrzało po tym, jak znany aktor i prezenter Tom Waes ponownie stanął przed sądem za jazdę pod wpływem alkoholu (rijden onder invloed). Jak się okazuje, nie był to jego pierwszy incydent. Waes został wcześniej skazany za podobne przewinienie już w 2003 roku, a także stracił prawo jazdy w 2022 roku. Sprawa wywołała dyskusję nie tylko na temat odpowiedzialności celebrytów, ale również działania systemu wymiaru sprawiedliwości i edukacji kierowców.

Proces w Antwerpii pokazał, że belgijskie sądy coraz częściej stosują alternatywne środki zamiast więzienia. W przypadku Toma Waesa sędzia zdecydował, że zamiast kary więzienia (fr. peine de prison), artysta będzie musiał ponownie zdać egzamin na prawo jazdy (het rijexamen opnieuw afleggen). Dodatkowo ma uczestniczyć w kursie reedukacyjnym dotyczącym skutków prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu (cursus over alcoholgebruik en verkeer). Ta decyzja spotkała się z mieszanymi reakcjami – część społeczeństwa uważa, że to zbyt łagodne podejście, inni zaś wskazują na pozytywny aspekt reedukacji.

Warto przypomnieć, że jazda po alkoholu to poważne przestępstwo nie tylko w Belgii, ale w całej Unii Europejskiej. Oprócz sankcji prawnych, narusza ona zaufanie społeczne i może prowadzić do tragicznych skutków. Belgijska prokuratura (fr. parquet) zaznaczyła, że każda osoba – niezależnie od statusu – powinna być równo traktowana. Czy przypadek Toma Waesa doprowadzi do zaostrzenia przepisów, czy może skłoni do wprowadzenia obowiązkowych szkoleń dla kierowców z historią problemów alkoholowych?

Mini-słowniczek (NL-FR-PL)

bekendheid – notoriété – rozpoznawalność

maatschappelijke sympathie – sympathie publique – sympatie społeczne

beschermend schild – bouclier protecteur – tarcza ochronna

berouw tonen – montrer des remords – okazywać skruchę

rechtbank – tribunal – sąd

publieke figuur – personnalité publique – osoba publiczna

Pytania do czytelników:

Czy uważacie, że celebryci powinni być surowiej karani za przestępstwa drogowe?

Czy reedukacja to skuteczna forma kary?

Czy belgijski system sprawiedliwości jest wystarczająco surowy wobec recydywistów?

8.05.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(cm/dm)

Siostry zakonne nie mogą liczyć na wielkie pieniądze na emeryturze. Zupełnie inaczej niż księża. Zwłaszcza ci najważniejsi, którzy mają 20 tys. zł miesięcznie.

„Każdy ksiądz po 65. roku życia może liczyć na wypłatę emerytury z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a po kolejnych dziesięciu latach także na świadczenie z Funduszu Kościelnego. Część duchownych może liczyć na dodatkowe uprawnienia, co sprawia, że mogą oni otrzymywać jednocześnie kilka świadczeń emerytalnych” – przypomina Interia.

I dodaje, że nie są to wcale olbrzymie pieniądze. Ksiądz w wieku 75 lat może liczyć na ok. 5 tys. zł brutto, ale to już po dodatku (ze względu na wiek) w wysokości 2,5 tys. zł.

Znacznie więcej dostają hierarchowie dostają. Na przykład abp Sławoj Leszek Głódź, jak niedawno policzył „Fakt”, otrzymuje 23 tys. zł. Składa się na to emerytura kościelna (ok 5 tys. zł) oraz emerytura generalska (ok. 18 tys. zł).

Zakonnice mają ograniczone możliwości zarabiania

Sytuacja zakonnic jest znacznie gorsza niż księży. Nie mogą zostać generałami w wojsku czy duszpasterzami służb mundurowych albo grup zawodowych. Dlatego też mają ograniczone możliwości zarabiania. A to przekłada się na niższe emerytury.

„Zakonnice, które nie mają dodatkowych umów o pracę, opierają swoje składki na zasadach Funduszu Kościelnego. Ich emerytury (...) wynoszą średnio ok. 1620 zł. Wynika to z faktu, że siostry zakonne nie odprowadzają pełnych składek do ZUS, co wpływa na wysokość ich świadczeń” – podaje Wp.pl.

Państwo dokłada do składek ZUS duchowieństwa

System finansowania emerytur duchownych opiera się na dopłatach od państwa. Duchowni zatrudnieni na umowę o pracę odprowadzają pełne składki, natomiast ci, którzy wykonują tylko działalność duszpasterską, płacą do ZUS jedynie 20 proc. wymaganej składki. Pozostałe 80 proc. pochodzi z Funduszu Kościelnego.

7.05.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sk)

To, że klimat się zmienia, nie dla wszystkich jest oczywiste. Często z braku wiedzy. Dlatego do szkół wejdzie edukacja klimatyczna. Co już wiadomo?

Że w Ministerstwie Nauki – jak podał dziennik.pl – został powołany zespół ekspertów. Jego zadaniem będzie przygotowanie podstawy programowej, założeń do szkolenia nauczycieli, wreszcie zasad współpracy z organizacjami pozarządowymi.

To sporo pracy, a czasu jest niewiele. Bo – jak zapowiedział MEN – edukacja klimatyczna wejdzie do szkół 1 września 2026 roku. Najpierw do podstawówek, potem szkół ponadpodstawowych.

– Naszym obowiązkiem jest przygotowanie uczniów do życia w zmieniającym się świecie – powiedziała cytowana przez serwis Joanna Mucha, wiceministra edukacji.

Najlepiej uczyć o klimacie na lekcjach przyrody

Edukacja klimatyczna nie będzie jednak odrębnym przedmiotem, ale stanie się częścią m.in. – jak powiedziała w radiowej Jedynce wiceministra Katarzyna Lubnauer – biologii, geografii, fizyki, a nawet polskiego.

– Co więcej treści klimatyczne już w tej chwili pojawiają się w wielu przedmiotach. Być może w przyszłości będzie ich więcej i będą bardziej usystematyzowane – podkreśliła.

Najlepszym przedmiotem, na którym można mówić o klimacie i wszystkim, co się z nim wiąże, jest w jej ocenie przyroda.

– Dlatego, że to program, który integruje kilka przedmiotów w sobie: biologię, fizykę, chemię, geografię. Więc całościowo możemy opowiadać o zjawiskach klimatycznych – dodała Lubnauer.

7.05.2025 Niedziela.BE // źródło: Newes4Media // fot. Canva

(sm)