Jeśli wierzyć przesądom, piątek trzynastego to dla niego szczególnie niebezpieczny dzień… Pechvogel to w języku niderlandzkim pechowiec, nieszczęśnik.

W języku niderlandzkim, podobnie jak w języku polskim, słowo pech oznacza właśnie nieszczęście, złe zrządzenie losu, nieprzyjemną lub niekorzystną sytuację losową.

Mieć pecha to „pech hebben”. Pure pech to czysty pech, w znaczeniu: prawdziwy, wielki pech, na który nic można było poradzić. Okrzyk „wat een pech!” oznacza „co za pech!”.

O kimś, kto ma często pecha, powiemy pechvogel, czyli pechowiec, nieszczęśnik. Samo słowo vogel to jednak w niderlandzkim… ptak. Dosłownie pechvogel to zatem „pechowy ptak”.

Pechowiec może o sobie powiedzieć: „pech achtervolgt me” (pech mnie prześladuje). Określić go też możemy jako „een ongelukkig persoon”, czyli nieszczęśliwą osobę. Nieszczęście lub wypadek to po niderlandzku een ongeluk.

Zupełnym przeciwieństwem pechvogel jest geluksvogel, czyli szczęściarz, człowiek w czepku urodzony (dosłownie: szczęśliwy ptak).

Pech może też mieć inne znaczenie. W języku niderlandzkim określa się nim również awarię samochodu, pechową sytuację uniemożliwiającą dalszą jazdę. Wyrażenie „pech op de snelweg” oznacza „awarię (samochodu) na autostradzie”, a pechverhelping to pomoc drogowa.

Zgodnie z popularnym przesądem (bijgeloof), jeśli 13. dzień miesiąca przypada w piątek, to ryzyko pecha jest tego dnia większe. Oczywiście to jedynie przesąd, ale „piątek trzynastego” (vrijdag de dertiende) w wielu ludziach budzi (irracjonalny) niepokój.

Zdanie „Pas op, het is vandaag vrijdag de dertiende!” przetłumaczymy jako „Uważaj, dziś jest piątek trzynastego!”.

Wymowę słowa pech usłyszymy między innymi TUTAJ.

Więcej słów dnia

13.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Wśród mieszkańców Belgii, podejrzewanych o planowanie ataków terrorystycznych, jest coraz więcej osób niepełnoletnich - wynika z analizy urzędu OCAD, zajmującego się walką z ekstremizmem i terroryzmem.

Młodzi mieszkańcy Belgii coraz częściej się radykalizują, a jedną z przyczyn jest Internet i media społecznościowe. To właśnie często najpierw online dochodzi do radykalizacji młodego człowieka, skonfrontowanego w sieci z treściami ekstremistycznymi.

Niektórzy z młodych mieszkańców Belgii zainspirowani takimi przekazami idą o krok dalej. Nie tylko wyznają i głoszą radykalne poglądy, ale planują - w mniej lub bardziej zaawansowanym stopniu - akty terroryzmu, wynika z opracowania OCAD. Wyniki tej analizy omówiono między innymi na łamach flamandzkiego dziennika „Het Laatste Nieuws”.

W ubiegłym roku do OCAD napłynęło 287 zgłoszeń dotyczących potencjalnych zagrożeń, a po ich sprawdzeniu okazało się, że 213 faktycznie wiązało się z ryzykiem terrorystycznym lub ekstremistycznym. Jak się okazało, aż 18% osób stojących za tymi groźbami stanowiły osoby niepełnoletnie.

Największym zagrożeniem jest radykalny islam. Ponad połowa ze zidentyfikowanych w ubiegłym roku w Belgii zagrożeń terrorystycznych wiązało się właśnie z dżihadyzmem, a więc z ekstremistycznym islamem, wzywającym do przemocy.

Do radykalizacji online młodych mieszkańców Belgii przyczyniają się między innymi takie organizacje terrorystyczne jak al-Qaida oraz IS (tzw. Państwo Islamskie). Sprzyja temu napięta sytuacja na Bliskim Wschodzie i wojna w Strefie Gazy, opisuje „Het Laatste Nieuws”.

12.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Jeśli chodzi o transformację energetyczną i przechodzenie na odnawialne źródła energii, Belgia ma jeszcze wiele do zrobienia.

Komisja Europejska chce, by w 2030 r. już 42,5% energii zużywanej w Unii Europejskiej pochodziło z odnawialnych źródeł. W 2023 r. było to niespełna 25%, wynika z danych udostępnionych na stronie internetowej unijnego biura statystycznego Eurostat.

Różnice pod tym względem są pomiędzy poszczególnymi krajami UE bardzo wielkie. Na czele są państwa z północnej części Starego Kontynentu. W Szwecji w 2023 r. już około dwie trzecie (66%) zużywanej energii pochodziło ze źródeł odnawialnych. W Finlandii było to prawie 51%, a w Danii 44%.

Belgia zajęła w tym zestawieniu dopiero przedostatnie miejsce. W 2023 r. zielona energia stanowiła jedynie 14,7% zużytej wtedy energii. Trochę gorzej pod tym względem wypadł jedynie niewielki Luksemburg (14,4%).

Także Polska nie należy do liderów transformacji energetycznej, mówiąc delikatnie. Polska jest w tym rankingu na piątym miejscu od końca, a w 2023 r. jedynie 16,6% zużytej w Polsce energii pochodziło z odnawialnych źródeł.

16.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W ubiegłym roku około 5,7% mieszkańców Belgii w wieku od 15 do 29 lat doświadczało „poważnego ubóstwa i wykluczenia społecznego”. W Polsce odsetek ten należał do najniższych w całej Unii Europejskiej.

Za ludzi doświadczających poważnego ubóstwa i wykluczenia społecznego unijne biuro statystyczne Eurostat uznaje osoby, które nie są zrealizować części podstawowych potrzeb materialnych.

Chodzi tu o takie potrzeby jak np. opłacenie rachunków, wymianę zniszczonych mebli, ogrzanie mieszkania czy posiadanie dwóch par butów. Eurostat wymienia w sumie 13 takich podstawowych potrzeb. Ludzie doświadczający poważnego ubóstwa i wykluczenia społecznego nie są w stanie spełnić co najmniej 7 z nich.

W ubiegłym roku w skali całej UE poważnego ubóstwa i wykluczenia społecznego doświadczało 5,8% mieszkańców w wieku od 15 do 29 lat. Wskaźnik ten dla całej populacji UE wynosił 6,4%.

Pomiędzy poszczególnymi krajami UE występowały na tym polu wielkie różnice. Relatywnie najwięcej ubogich młodych ludzi było w 2024 r. w Bułgarii (17,2%), w Rumunii (14,7%) i Grecji (14,4%). Najmniej „młodych biednych” było z kolei w Chorwacji (0,7%), Słowenii (1%) i w Polsce (1,4%).

Belgia wypadła pod tym względem lepiej niż np. Hiszpania (7,2%) i Niemcy (6,5%), ale gorzej niż Holandia (3,3%) oraz Austria (3,1%).

15.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)