Mieszkańcy Belgii coraz częściej mieszkają sami. Średnia wielkość gospodarstwa domowego w kraju ze stolicą w Brukseli maleje już od lat.

W 1995 r. w statystycznym gospodarstwie domowym w Belgii mieszkało jeszcze 2,43 ludzi. Trzy dekady później było to już 2,25 - poinformował niedawno Belgijski Urząd Statystyczny Statbel.

Z danych tego urzędu wynika, że na początku 2025 r. w Belgii było niespełna 5,2 mln gospodarstw domowych. Populacja całego kraju osiągnęła 1 stycznia tego roku poziom ponad 11,8 mln.

Podobnie jak trzy dekady temu, relatywnie największe są gospodarstwa domowe we Flandrii. W tej północnej, niderlandzkojęzycznej części kraju średnio w jednym gospodarstwie domowym mieszkało na początku tego roku 2,28 ludzi.

W Walonii, czyli w południowej, francuskojęzycznej części kraju, było to 2,22 osób na gospodarstwo domowe. Relatywnie najmniejsze gospodarstwa domowe są w Regionie Stołecznym Brukseli (2,14).

Spadek średniej liczby osób w gospodarstwach domowych to skutek miedzy innymi rosnącej liczby singli, mieszkających samotnie. W tym roku już ponad 36% gospodarstw domowych w Belgii to gospodarstwa jednoosobowe.

Dla porównania: dekadę wcześniej odsetek ten wynosił 34%, a trzydzieści lat wcześniej - jedynie 30%. Obecnie najwięcej jednoosobowych gospodarstw domowych jest w Regionie Stołecznym Brukseli (47%). W Walonii stanowią one niespełna 38%, a we Flandrii 33% wszystkich gospodarstw domowych.

Ponad jedną czwartą (27%) belgijskich gospodarstw domowych stanowią pary, mieszkające z dziećmi. Pary bez dzieci to około jedna czwarta (25%) wszystkich gospodarstw domowych, a samotni rodzice z dziećmi - około jedna dziesiąta (10%). Około 2% to „innego rodzaju gospodarstwa domowe”, wynika z analizy Statbel.

Gospodarstwa domowe, których częścią jest para (po ślubie lub w związku nieformalnym) stanowią więc obecnie niespełna 52% wszystkich gospodarstw domowych. Trzy dekady temu było to jeszcze prawie 61%.

W Regionie Stołecznym Brukseli (37%) i w Walonii (48%) gospodarstwa domowe z parą są już w mniejszości. We Flandrii stanowią one nadal większość, bo 56%. To jednak o 10 punktów procentowych mniej niż w 1995 r.

Obecnie coraz więcej par mieszkających razem nie ma ślubu. Trzy dekady temu była to rzadkość. W 1995 r. jedynie 7% mieszkających razem par nie było związanych przysięgą małżeńską. Teraz już 29% par mieszkających razem nie ma ślubu. Relatywnie najwięcej takich par mieszka w Walonii, gdzie stanowią one jedną trzecią (34%) wszystkich mieszkających razem par.

Mieszkańcy Belgii mają teraz obecnie mniej dzieci niż kilkadziesiąt lat temu. W 1995 r. jeszcze 60% par mieszkających wspólnie miało dzieci, mieszkające w tym samym gospodarstwie domowym. W tym roku już tylko 52% belgijskich par mieszkających razem ma dzieci, wynika z danych Statbel.

16.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W niektórych zawodach to konieczność, choć wielu ludzi za tym nie przepada… Nachtdienst to nocna zmiana, „nocka”, praca na nocną zmianę.

Samo słowo dienst oznacza w języku niderlandzkim (używanym poza Holandią także we Flandrii, czyli w północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii) zmianę, służbę, dyżur. Nacht to z kolei noc.

Nocna zmiana jest konsekwencją pracy w trybie zmianowym, czyli ploegendienst. Wyrażenie „ploegendienst met nachtdiensten” oznacza więc „pracę zmianową z nocnymi zmianami”.

Czasem można się też spotkać z określeniami avonddienst (wieczorna zmiana), late dienst (późna zmiana), a w kontekście medycznym - wacht (dyżur). Na przykład wyrażenie „wachtdienst artsen” oznacza „dyżury lekarskie”.

Słowo nachtdienst, podobnie jak samo dienst, jest rodzaju męskiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de nachtdienst. Liczba mnoga to nachtdiensten (nocne zmiany).

Wymowę słowa nacht znajdziemy między innymi TUTAJ, a słowa dienst TUTAJ.

Zdanie „wij hebben acht nachtdiensten per maand” oznacza, że „mamy osiem nocnych zmian miesięcznie”. Nocki bywają bardzo męczące (erg vermoeiend), ale często są lepiej opłacane niż praca za dnia. Toeslag nachtdienst to dodatek za pracę nocną.

Przykładami zawodów, w których praca w godzinach nocnych jest czymś częstym, są verpleegkundige (pielęgniarka), arts (lekarz), beveiliger (ochroniarz, stróż), politieagent (policjant), brandweerman (strażak), vrachtwagenchauffeur (kierowca ciężarówki) czy hotelreceptionist (recepcjonista w kotelu).

Więcej słów dnia

17.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Jeśli w supermarkecie lub w innym sklepie coś jest „in de aanbieding”, to oznacza to, że dany produkt jest w promocji, np. w obniżonej cenie.

Niderlandzkie słowo aanbieding oznacza promocję, ofertę specjalną. Słowo to używane jest przede wszystkim w handlu, ale może pojawić się też w innych kontekstach. Wyrażenie „een aanbieding doen” oznacza na przykład złożyć ofertę (np. klientowi, pracownikowi, firmie).

Zazwyczaj chodzi jednak o promocję w handlu. „De aanbieding van de week” to promocja (oferta) tygodnia, a wyrażenie „nu in de aanbieding” oznacza „teraz w promocji”. Pytanie „wat is nu in de aanbieding?” przetłumaczymy jako „co jest teraz w promocji?”.

Wymowę słowa aanbieding znajdziemy między innymi TUTAJ. Jest ono rodzaju żeńskiego, więc łączy się z rodzajnikiem określonym de. Liczba mnoga to aanbiedingen (promocje, oferty).

Aanbiedingsprijs to cena promocyjna, a gazetka z promocjami (np. w supermarkecie) to aanbiedingsfolder. Produkty sprzedawane w promocji są tańsze niż normalnie, czyli „zijn goedkoper dan normaal”.

Promocje np. w supermarketach są też opisywane słowami „actie” (akcja promocyjna), „superdeal” (super oferta), korting (obniżona cena). Popularna formą promocji są też oferty typu „2+1 gratis” (kup dwa, to trzeci gratis).

Oferta lub promocja czasowa to „een tijdelijke aanbieding”, a czas trwania promocji wyraża się, pisząc że „aanbieding geldt tot…” („oferta ważna do…”).

Więcej słów dnia

22.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

W ubiegłym roku papież Franciszek w trakcie pielgrzymki do Belgii spotkał się z ofiarami molestowania seksualnego przez tutejszych duchownych. Franciszek obiecał kolejne spotkanie.

Papież jednak zmarł i nie było wiadomo, czy propozycja kolejnego spotkania nadal jest aktualna. Teraz jednak Watykan potwierdził, że także nowy papież Leon XIV zamierza spotkać się z belgijskimi ofiarami przemocy seksualnej w Kościele, poinformował flamandzki dziennik „Het Laatste Nieuws”.

Jeszcze za życia Franciszka informowano, że do kolejnego spotkania miało dojść we wrześniu tego roku, czyli w rok po pierwszej rozmowie Franciszka z ofiarami. Teraz Watykan miał potwierdzić, że spotkanie się odbędzie „około 18 września”, choć dokładna data nie jest jeszcze znana.

Wcześniej, bo w pierwszej połowie lipca, do Belgii przyjechać mają z Watykanu przedstawiciele kościelnej komisji powołanej przez papieża, badającej przypadki molestowania seksualnego przez duchownych.

W Belgii, podobnie jak w wielu innych krajach świata, potwierdzono liczne przypadki przemocy seksualnej ze strony duchownych katolickich. Ofiarami często były dzieci.

Kościele instytucje długo tuszowały te przestępstwa, ale w minionych latach opinia publiczna dowiedziała się na ten temat więcej. To właśnie między innymi skandale związane z molestowaniem seksualnym przez duchownych przyczyniły się do zmniejszenia autorytetu Kościoła katolickiego w Belgii oraz przyspieszyły laicyzację.

17.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)