Gałązka bukszpanu jest jedną z ozdób koszyczka wielkanocnego. Jednak od kilku lat ze zdobyciem rośliny jest problem. Wszystko prze ćmę. Azjatycką.

Bukszpan nie wymaga wiele pracy. Jest łatwy w uprawie i odporny na choroby. Można go swobodnie przycinać. Jego łacińska nazwa semper-verien oznacza „wiecznozielony”. Gałązka zanurzona w wodzie może tak stać nawet miesiąc i nadal będzie wyglądała dobrze.

Dlatego ta roślina jest jedną z wielkanocnych ozdób. Gałązki są wkładane do koszyczka, który w Wielką Sobotę zanosi się do święcenia do kościoła.

Od kilku jednak lat o bukszpan jest trudno. Rośliny są masowo niszczone. - Nasi klienci dobrze o tym wiedzą. Od dłuższego czasu już im o tym opowiadamy - przyznaje Marian Konowalczuk z centrum ogrodniczego Agro Flora w Opolu.

Chodzi o szkodnika nazwanego ćmą bukszpanową lub azjatycką. W Polsce pojawiła się około 2007 r. i z każdym rokiem owadów przybywa.

- Owady dorosłe mają białe skrzydła z brązową obwódką lub jasnobrązowe z fioletowym połyskiem. Charakterystyczna jest biała plama w ich przedniej części, a ich rozpiętość wynosi około 40-45mm. Poczwarki szkodnika są zielone z brązowymi paskami, lecz ich kolor zmienia się na ciemny brąz. Gąsienice mogą mieć długość nawet 4 centymetrów, a ich głowy mają czarny kolor” - tak opisuje owada jeden z producentów środków ochrony roślin.
Szkodnik nie ma litości i atakuje zarówno bukszpan zwyczajny, jak i inne gatunki. Obgryza brzegi liści i niszczy nawet całe ich powierzchnie. „Szkodnik może uszkadzać także korę, powodując zasychanie i całkowite zamieranie rośliny. Niszczenie rozpoczyna się najczęściej od jej najniższych fragmentów” - czytamy.

Czy można się przed nią bronić?

- Zwalcza się głównie gąsienice - odpowiada Marian Konowalczuk z Opola. I dodaje, że ogrodnicy mogą łatwo kupić specjalne preparaty. Bardziej nasycone chemią lub bardziej bio. - Kolejnym rozwiązaniem są także pułapki feromonowe - doradza.
W takie pułapki łapią się dorosłe osobniki, np. samce, żeby uniemożliwić im kontakt z samicami i rozpoczęcie procesu składania jaj.

16.04.2022 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Wikipedia

(sk)

Musi się znaleźć z koszyczku wielkanocnym. Pisanka nie jest jednak rdzennie chrześcijańskim symbolem. W taki sposób ludzie zdobili jaja na długo przed narodzinami Jezusa.

Mowa oczywiście o pisankach – malowanych, wydrapywanych, barwionych, które wkłada się do wielkanocnego koszyczka. Poświęcone – zdobią potem świąteczny stół. Dziś pisanki są jednoznacznie kojarzone ze zmartwychwstaniem Jezusa. Ale malowanie jaj było znane na długo przed przyjściem na świat Jezusa.

Najstarsze pisanki

pochodzą z Mezopotamii. Badacze szacują ich wiek na 5 tysięcy lat. Wiadomo także, że malowane jaja były obecne w starożytnym Rzymie, bo pisał o nich np. Owidiusz Pliniusz Młodszy. W Egipcie za czasów faraonów na jajkach malowano skarabeusze i ludzkie sylwetki. W Sudanie na skorupkach zapisywano fragmenty z Koranu. Aborygeni umieszczali na jajach kolorowe kropki, które tworzyły zarys jaszczurek czy węży.

Nieważne gdzie i nieważne kiedy, ale wszystkie te ludy, a można ich wymieniać więcej, zdobiły jaja. Barwników dostarczała przyroda. Czerwony kolor powstawał z olchowego czy dębowego wywaru.

Pomarańczowy z marchwi, a brązowy z łupin orzecha. Błękitny kolor z owoców tarniny, a zielony z pokrzywy. Oczywiście różnie to wyglądało w zależności od krainy i kontynentu.

Skąd wzięło się takie zainteresowanie pisankami i samymi jajkami? Z wierzeń. Fiński epos „Kalewala” wskazuje, że świat powstał z sześciu złotych jaj. Z jaja zrodziła się Helena, córka Zeusa. Dlatego przypisywano im magiczną moc, a malowanie skorupek tylko ją wzmacniało. Pisanki były amuletami. Chroniły przez złem i oznaczały życie.

Dla Słowian jajko było symbolem odrodzenia przyrody. Dawano je bydłu i rozrzucano na polach, żeby rośliny lepiej rosły.

Początkowo Kościół katolicki zwalczał te pogańskie zwyczaje, ale przecież w biblijnej historii o Marii Magdalenie też jest mowa o pisankach.

„Jak głosi legenda, Maria Magdalena odwiedziła cesarza Tyberiusza, aby opowiedzieć o śmierci i zmartwychwstaniu Zbawiciela. Cesarz oczywiście nie uwierzył, zaczął drwić, że ożywienie nieboszczyka jest mniej więcej tak prawdopodobne jak to, że jajko, które Maria Magdalena trzyma w ręce, stanie się czerwone. I tak się stało – jajko zmieniło barwę” – czytamy na franciszkanie.pl.

I dalej: „Inna legenda przekazuje, że uradowana zmartwychwstaniem Magdalena pobiegła do domu i zobaczyła, iż wszystkie jajka, jakie miała w misce, zmieniły swój kolor na czerwony. Kiedy obdarowywała nimi apostołów, jajka zamieniły się w ptaki. Odczytano to właśnie jako znak, że po śmierci istnieje nowe życie”.

Tak właśnie jajko i pisanka stały się symbolami zmartwychwstania.

16.04.2022 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(sa)

W telewizji i na platformach streamingowych, dla najmłodszych i nieco starszych. W Wielkanoc wśród naszych propozycji filmowych każdy znajdzie coś dla siebie.

Powiedzmy sobie szczerze... Wielkanoc to nie tylko wyjście do kościoła i jedzenie przy suto zastawionym stole. Ten czas poświęcamy również na odpoczynek od obowiązków i spędzanie czasu z rodziną. To również dobry moment, żeby nadrobić zaległości filmowe. Sprawdziliśmy, co warto obejrzeć w najbliższą niedzielę i poniedziałek.



W telewizji powrót do kultowych produkcji



W niedzielę o 14:55 warto przełączyć dekodery na stację TVN, gdzie zostanie wyemitowana trzecia część z serii „Step Up”, który podbił serca miłośników tańca i miłosnych historii. Choć głównym wątkiem filmu jest turniej taneczny, ale w tle odbywa się również walka o uczucia.



Nieco późnej, o 16:35 fani fantastyki doczekają się legendarnych przygód młodych czarodziejów w filmie „Harry Potter i Komnata Tajemnic” w TVN7.



Późnym popołudniem warto usiąść przed telewizorem wraz z najmłodszymi widzami. O 17:10 w TVN wyemitowany zostanie film animowany „Sekretne życie zwierzaków domowych”.



Kiedy już goście wrócą do swoich domów, a my ubierzemy się w wygodną piżamę, na antenie TVP2 o godzi nie 22:35 towarzyszyć nam będzie Mel Gibson w duecie z Helen Hunt w filmie „Czego pragną kobiety”.



Poniedziałek pod znakiem produkcji familijnych



W lany poniedziałek wyemitowane zostaną aż cztery filmy animowane, które warto zobaczyć razem z dziećmi: „Zaplątani” (11:30 w Polsacie); „Vaiana: Skarb oceanu” (13:40 w Polsacie);  „Król Lew” (20 w Polsacie) oraz „Mała Stopa” (20 w TVN).



Dorośli zaś znajdą coś dla siebie nieco później. O 20 w TV Puls w filmie „Bodyguard Zawodowiec” śledzić będzie można losy najlepszego ochroniarza na świecie, którego zadaniem jest przetransportowanie płatnego zabójcy.



O 22 z kolei zobaczymy fascynujące przygody uzdrowiciela, który we śnie zobaczył zapowiedź wielkiego potopu. Dramat pt. „Noe: Wybrany przez Boga” wyemituje stacja TVN.



Co na platformach streamingowych?



Jednym z hitów Netflixa w ostatnim czasie jest film pt. „Projekt Adam”, który opowiada historię pilota myśliwca podróżującego w czasie. Nawiązuje relację z nastoletnim samym sobą, żeby dokonać niemożliwego i uratować przyszłość.



Rekordy oglądalności bije również polski film „Furioza” z Mateuszem Damięckim w roli głównej. Choć opowiada o policjantce uwikłanej w życie przestępcze, nie zabraknie w nim również miłosnych uniesień.



Z kolei HBO zaprasza na komedię „Legion samobójców: The Suicide Squad”. To opowieść o grupie złoczyńców, którzy zrobią wszystko, żeby wydostać się z niewoli.



Na tej platformie znajdziemy też pełnometrażową wersję przygód „Toma i Jerry’ego”, którzy – jak zwykle – bawić się będą w kotka i myszkę, rozśmieszając przy tym widzów.

Miłego świątecznego oglądania!

15.04.2022 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock

(sk)

GUS skorygował dane o inflacji w Polsce. Jest gorzej, niż sam podał to na początku kwietnia. Efekt? Szalejąca drożyzna.

Główny Urząd Statystyczny przed dwoma tygodniami ogłosił, że inflacja w marcu wyniosła 10,9 procent. Jeszcze w lutym wskaźnik był o ponad 3 proc. niższy. Oznacza to, że ceny towarów i usług rosną w zastraszającym tempie.

W lutym widać było jeszcze efekty rządowych Tarcz Antyinflacyjnych (obniżyły np. stawki VAT do zera na wiele produktów spożywczych), a nie było widać gospodarczych efektów wojny w Ukrainie.

Już 1 kwietnia dane GUS były najwyższe od 2000 roku, kiedy inflacja w ujęciu rocznym wyniosła 10,1 procent. Teraz statystycy doprecyzowali swoje badania cen i ogłosili, że wskaźnik jest jeszcze wyższy, niż przewidywali. Inflacja wzrosła do 11 procent. To najwyższy wynik w XXI wieku w Polsce.

Najmocniej podrożał transport (o 24,1 proc.) oraz utrzymanie domu ( o 17,7 proc.).

17.04.2022 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. iStock

(sk)