Samotność wśród seniorów w Belgii rośnie najszybciej!

Jak wynika z badania opublikowanego na początku tego roku w czasopiśmie naukowym Archives of Gerontology and Geriatrics, nigdzie w Europie Zachodniej poziom samotności wśród osób starszych nie wzrósł od czasu pandemii tak gwałtownie, jak w Belgii.

Skutki pandemii Covid-19 są nadal odczuwalne w społeczeństwie, szczególnie wśród niektórych grup społecznych, takich jak młodzi ludzie i seniorzy. Na przykład samotność wśród osób żyjących w pojedynkę w wieku powyżej 65 lat gwałtownie wzrosła – wykazało badanie przeprowadzone przez socjolog, Katrijn Delaruelle (Ugent), we współpracy z Uniwersytetem w Antwerpii i Uniwersytetem Erasmusa w Rotterdamie.

„Skoncentrowaliśmy się na osobach powyżej 65. roku życia mieszkających w pojedynkę, ponieważ spodziewaliśmy się, że będą one podwójnie narażone na samotność” – wyjaśniła badaczka podczas wizyty we flamandzkim radiu. „Przede wszystkim ze względu na wiek: w czasie pandemii zalecono tym osobom poddanie się izolacji społecznej. A ponieważ żyją w pojedynkę, są dodatkowo narażone na samotność”.

Od czasu pandemii Covid-19 poziom samotności wzrósł szczególnie gwałtownie w Europie Południowej, zwłaszcza w Grecji, a następnie we Włoszech i na Malcie. Belgia zajmuje 4. miejsce, co czyni ją krajem z najgorszym wynikiem w Europie Zachodniej: 1/3 samotnie mieszkających osób w starszym wieku w Belgii stwierdziła, że jest teraz bardziej samotna niż przed pandemią.

Zdaniem badaczy fakt, że zwłaszcza kraje Europy Południowej osiągają wysokie wyniki, ma związek z kulturą rodzinną, która zajmuje tam centralne miejsce. „Na przykład spodziewają się, że codziennie zobaczą lub usłyszą swoje dzieci. Ze względu na pandemię nie było to możliwe” – powiedziała Delaruelle.

Ponieważ jednak oczekiwania rodzin w Europie Zachodniej są zazwyczaj odmienne, nie wyjaśnia to wzrostu w Belgii. „Naszym zdaniem ta samotność jest powiązana z wieloma czynnikami społecznymi i wyborami politycznymi” – w rozmowie z VRT powiedział Nils Vandeweghe z Flamandzkiej Rady ds. Osób Starszych. „Jeśli Flandria odetnie autobusy De Lijn, jeśli znikną bankomaty i sklepy stacjonarne, jeśli opieka domowa będzie musiała zadowolić się mniejszymi zasobami, nie powinniśmy być zaskoczeni, że niektórzy ludzie poczują się osamotnieni”.

Podczas gdy Szwecja i Holandia uzyskują podobne wyniki do Belgii, kraje sąsiednie – Luksemburg, Francja i Niemcy – radzą sobie nieco lepiej: około 20% osób starszych twierdzi, że od czasu pandemii stały się bardziej samotne. Kraje z najlepszymi wynikami to Estonia, Litwa i Bułgaria.

Chociaż wszystkie środki związane z Covid-19 zostały zniesione, samotność wśród osób starszych mieszkających w pojedynkę wzrosła, ponieważ pandemia znacznie przyspieszyła szereg zmian społecznych. „Na przykład pod względem cyfryzacji, usług cyfrowych, wymiany rzeczy w okolicy. Zwłaszcza na starość, kiedy stajesz się mniej mobilny, to bliskie otoczenie jest bardzo ważne” - dodał Vandeweghe.

Delaruelle wyjaśniła także różnicę pomiędzy obiektywnym faktem samotnego życia a subiektywnym poczuciem samotności. „Samotność jest doświadczeniem subiektywnym. Możesz czuć się samotny nawet wtedy, gdy masz dużą sieć społecznościową, na przykład dlatego, że nie jesteś zadowolony z jakości relacji, jakie masz z innymi”.

Rada ds. Osób Starszych stwierdziła, że problem jest bardzo widoczny: wiele osób starszych tak naprawdę czuje, że nie są wysłuchiwani. „Istnieje różnica między pogawędką a prawdziwą rozmową. Wiele projektów dotyczących samotności koncentruje się tylko na tej pierwszej. Koncentrujemy się na społecznym aspekcie samotności, ale samotność może mieć również charakter emocjonalny, a nawet egzystencjalny”.

Ponadto samotność może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zarówno psychicznego, jak i fizycznego. „Może prowadzić do niższej jakości życia i krótszej, średniej długości życia. Niedawno przeprowadzono nawet badanie, które wykazało, że skutki samotności są porównywalne do palenia 15 papierosów dziennie” - dodaje badaczka.

W Belgii kilku lat temu wdrożono plan dotyczący samotności, skupiający się na podnoszeniu świadomości i inicjatywach lokalnych w miastach i gminach, jednak zdaniem Rady ds. Osób Starszych nadal jest wiele do zrobienia.

02.09.2023 Niedziela.BE // fot. didesign021, Serbia / shutterstock.com

(kk)