To jedno z najczęściej używanych wyrażeń w języku niderlandzkim. „Hoe gaat het?” oznacza: jak się masz, jak leci?

Dosłownie wyrażenie to oznacza „jak to idzie?”. Hoe to w języku niderlandzkim jak, gaat to idzie (od czasownika gaan - iść), a het oznacza to.

„Hoe gaat het” to nieco skrócona wersja dłuższego „Hoe gaat het met je”. Słowa „met je” oznaczają „z tobą”. „Hoe gaat het met je” to dosłownie „jak idzie u ciebie”.

Jeśli rozmawiamy z kimś, z kim nie jesteśmy „na ty”, to zapytamy bardziej grzecznie i oficjalnie: hoe gaat het met u? Samo słowo „u” oznacza w niderlandzkim pan, pani.

Zamiast „hoe gaat het” można też zapytać bardziej bezpośrednio np. „wat is er?” (co tam?) albo „alles goed?” (wszystko w porządku?).

W odpowiedzi na pytanie „hoe gaat het?” usłyszymy przeważnie „goed, bedankt” (dobrze, dziękuję), „prima, bedankt” (świetnie, dziękuję), „het gaat goed” (jest dobrze). Można się też spotkać z odpowiedziami typu „het kon slechter” (mogło być gorzej) czy „ik mag niet klagen” (nie mogę narzekać).

Jeśli jednak ktoś rzeczywiście ma problemy lub czuje się źle, to może szczerze odpowiedzieć np. „niet goed” (niedobrze), „slecht” (źle), „moeilijke dag” (trudny dzień), „nou, het kon beter” (coż, mogłoby być lepiej).

Więcej słów dnia

30.04.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Już od ponad dwóch dekad w Belgii przybywa ludzi z orzeczoną na co najmniej rok niezdolnością do pracy - poinformował Narodowy Bank Belgii.

Pod koniec 2022 r. w kraju ze stolicą w Brukseli było już prawie pół miliona (byłych) pracowników, którzy od co najmniej 12 miesięcy uznawani byli za niezdolnych do pracy. Na tę liczbę składało się 285 tys. kobiet oraz 187 tys. mężczyzn.

Z jednej strony stan zdrowia przeciętnego mieszkańca Belgii z dekady na dekadę się poprawia, a jakość opieki medycznej rośnie. Z drugiej strony już od 2000 r. przybywa ludzi z orzeczoną niezdolnością do pracy.

Szczególnie wśród pracowników fizycznych jest duże ryzyko odniesienia uszczerbku na zdrowiu, uniemożliwiającego na dłuższy czas pracę zawodową. Najbardziej narażone na długotrwałą niezdolność do pracy są osoby zatrudnione w logistyce i przemyśle, pracownicy ochrony, sprzątaczki i sprzątacze oraz ludzie zajmujący się opieką nad osobami starszymi.

Według analityków z Narodowego Banku Belgii konieczne są bardziej zintensyfikowane działania na rzecz ułatwienia tym osobom powrotu na rynek pracy. Lepsza reintegracja osób doświadczających czasowej niezdolności do pracy wymaga skoordynowanych działań samych pracowników, pracodawców, kas chorych, lekarzy oraz instytucji państwa.

04.05.2024 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Kiedy przychodzimy we Flandrii w odwiedziny, gospodarz po otwarciu drzwi powie zapewne: Kom binnen.

Czasownik rozdzielnie złożony binnenkomen oznacza w języku niderlandzkim wejść do środka. Komen to wchodzić (a także np. pochodzić, przychodzić, itd.), a binnen to w środku.

Jak już wspomniano, jest to czasownik rozdzielnie złożony, a więc w trakcie odmiany oba człony (binnen i komen) przeważnie się rozdzielają. Wchodzę do środka to „Ik kom binnen”, wchodzisz do środka to „Jij komt binnen”, on wchodzi do środka to „Hij komt binnen”, itp.

Także w trybie rozkazującym (choć w tym kontekście uprzejmym) oba człony się rozdzielają i mamy „Kom binnen”. Oznacza to „wejdź(cie) do środka”, a osoba wypowiadająca te słowa nieraz wykonuje zapraszający gest ręką, zachęcający do wstąpienia w jej progi.

Jeśli wchodząc do czyjegoś mieszkania będziesz chciał zdjąć buty, to często usłyszysz od gospodarza „(het) hoeft niet”, czyli „nie trzeba”.

Gospodarz może też zasugerować „doe je jas uit” (zdejmij kurtkę/płaszcz), a przedtem po prostu przywitać się, mówiąc „welkom” (witam), „hoi” (cześć), czy „wat leuk jou weer te zien” (jak fajnie znów cię zobaczyć).

Więcej słów dnia

04.05.2024 Niedziela.BE // fot. GaudiLab ES / Shutterstock.com

(łk)

Może być delikatny, w policzek, a bywa też namiętny…Kusje, czyli w języku niderlandzkim pocałunek, całus.

Pocałunek to po niderlandzku kus. Ludzie posługujący się niderlandzkim lubią jednak zdrobnienia, szczególnie w tak emocjonalnej, delikatnej sferze, więc często usłyszymy też kusje. W zdrobnieniu słowo to brzmi cieplej, intymniej, „bardziej słodko”.

Liczba mnoga od kusje to kusjes, a od kus to kussen. Słowo kussen to również czasownik oznaczający pocałować, całować.

Synonimem słowa kus jest zoen. Podobnie jak w przypadku kus liczba mnoga powstaje przed dodanie -en. Pocałunki to zatem zoenen. Słowo to również może być czasownikiem, oznaczającym całować. Zdrobnienie to zoentje.

Zdrobnienia zawsze są rodzaju nijakiego, więc zarówno kusje jak i zoentje łączą się z rodzajnikiem określonym het. Jeśli mówimy więc o jakimś konkretnym pocałunku, to mamy het kusje lub het zoentje.

Słowa kus i zoen są rodzaju męskiego, więc rodzajnikiem określonym jest de. Mamy więc de kus oraz de zoen.

Pocałunek „z języczkiem” to tongzoen, a czasownik „całować z języczkiem” to tongzoenen. Całujemy jednak przeważnie w usta (mond) lub policzki (wang, na przykład przy powitaniu), a używamy do tego warg (lippen).

Często pocałunek jest wyrazem miłości, a miłość to po niderlandzku liefde. Pocałunek na dobranoc to po niderlandzku nachtkus.

Więcej słów dnia

03.05.2024 Niedziela.BE   // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)