Jada się je surowe albo robi się z nich na przykład soki, dżemy, ciasta lub przetwory. W języku niderlandzkim owoce to vruchten albo fruit.

Znaczenie słowa vrucht jest nieco szersze niż fruit. Słowa fruit używa się przede wszystkim w kontekście owoców jadalnych, rosnących w ogrodzie lub dostępnych w sklepach.

Przykładem fruit są choćby appel (jabłko), peer (gruszka), banaan (banan), aardbei (truskawka) czy sinaasappel (pomarańcza). Świeże owoce to vers fruit, kosz z owocami to fruitmand, wyciskarka do owoców to fruitpers, a sprzedawca owoców to fruitboer (samo słowo boer to rolnik, chłop).

Słowa vrucht używa się też w kontekście botanicznym (owoc jako część rośliny powstałej z kwiatu) i w przenośnym znaczeniu, na przykład w różnorakich powiedzeniach.

Owoc pracy to de vrucht van de arbeid, a gorzki owoc (w metaforycznym znaczeniu) to een bittere vrucht. Z kolei owoc cytrusowy to citrusvrucht, a owoce tropikalne to tropische vruchten. Od słowa vrucht pochodzą przymiotniki vruchtbaar (płodny) oraz vruchteloos (bezowocny, nieskuteczny).

Słowo vrucht łączy się z rodzajnikim określonym de, a zatem mamy de vrucht. Liczba mnoga to de vruchten (owoce).

Wymowę słowa vruchten znajdziemy TUTAJ.

Słowo fruit jest rodzaju nijakiego, a zatem łączy się z rodzajnikiem określonym het. Fruit gramatycznie nie ma liczby mnogiej, bo już samo fruit oznacza przeważnie owoce w liczbie mnogiej. „Ik eet veel fruit” przetłumaczymy zatem jako „jem wiele owoców”, a jedna sztuka owocu to „een stuk fruit”.

Więcej słów dnia

12.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Dla wielu ludzi to jeden z ulubionych, najsmaczniejszych owoców, kojarzących się z latem i dzieciństwem. Aardbeien to w języku niderlandzkim truskawki.

Truskawki to owoce letnie (zomervruchten). Sezon truskawkowy (aardbeienseizoen) rozpoczyna się przeważnie pod koniec maja i trwa do lipca. To wtedy na straganach przy drogach (kraampjes langs de weg) można kupić świeże letnie truskawki (verse zomeraardbeien).

-Lekker! - można powiedzieć, kiedy zje się świeżą, słodką (zoete) truskawkę. Jeść świeże truskawki to „verse aardbeien eten”. Wielu ludzi uwielbia truskawki z bitą śmietaną (aardbeien met slagroom), a niektórzy jedzą te owoce z cukrem (aardbeien met suiker).

Truskawki można jeść same lub z dodatkami, ale można z nich też zrobić inne smakołyki. Aardbeientaart to truskawkowy tort (lub tarta), aardbeienijs to lody truskawkowe, aardbeienconfituur to konfitura z truskawek, zaś aardbeienjam to dżem z truskawek.

Smaczny jest też jogurt truskawkowy (aardbeienyoughurt), a niektórzy robią z tych owoców mleczne koktajle (aardbeiensmoothie, aardbeienmilkshake). Pokrojone w plasterki truskawki to „in plakjes gesneden aardbeien”.

Dlaczego w niderlandzkim truskawka to właśnie aardbei? Samo słowo aard oznacza ziemię, grunt, a bei to dawna forma słowa bes, oznaczającego jagodę. Dosłownie aardbei to więc „ziemna jagoda” - truskawki rzeczywiście rosną nisko przy ziemi, więc jest to jakoś logiczne…

Jedna truskawka to w języku niderlandzkim een aardbei. Kiedy mowa o konkretnej truskawce, to słowo to łączy się z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de aardbei. Liczba mnoga to aardbeien (truskawki).

Wymowę słowa aardbeien znajdziemy TUTAJ.

Więcej słów dnia

15.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Mieszkańcy Belgii żyją coraz dłużej, a odsetek ludzi w podeszłym wieku jest obecnie dużo wyższy niż kilka dekad temu. Przybywa też 100-latków…

Na początku tego roku w kraju ze stolicą w Brukseli mieszkało już prawie 3,2 tys. ludzi, mających 100 lat lub więcej. Dane na ten temat opublikował niedawno temu Belgijski Urząd Statystyczny Statbel.

Kobiety żyją średnio dłużej niż mężczyźni, więc nie dziwi, że w grupie 100-latków to one liczebnie dominują. Na początku 2025 r. w Belgii żyło 2.630 kobiet mających co najmniej 100 lat. Mężczyzn w tak podeszłym wieku było około pięciokrotnie mniej, bo 540.

Także w kategorii wiekowej od 95 do 99 lat przeważają kobiety. Na początku tego roku 95-99 lat miało ponad 20 tys. mieszkanek Belgii i nieco ponad 6 tys. mieszkańców.

Ludzi w wieku od 90 do 94 lat jest w Belgii już ponad 100 tys. Do tej kategorii wiekowej zaliczało się na początku tego roku prawie 73 tys. kobiet i ponad 34 tys. mężczyzn.

Jeśli chodzi o ludzi w wieku 100 lat i więcej, to większość z nich mieszka we Flandrii, czyli w północnej, niderlandzkojęzycznej części kraju. Jest ich tam około 1,9 tys.

Ponad 900 ludzi w wieku co najmniej 100 lat mieszkało na początku tego roku w Walonii (czyli w południowej, francuskojęzycznej części kraju). W Regionie Stołecznym Brukseli ludzi w tym wieku było jedynie około 350.

16.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Na początku tego roku już 5,6% mieszkańców Belgii miało 80 lat lub więcej. Trzy dekady wcześniej odsetek ludzi w tym wieku był wyraźnie niższy i wynosił 3,8%.

Belgijskie społeczeństwo się starzeje, a obecnie średni wiek mieszkańca kraju znanego z piwa, gofrów i czekolady to 42 lata. Jeszcze trzy dekady temy mieszkańcy Belgii byli średnio o 4 lata młodsi, przypomniał urząd Statbel.

Seniorzy żyją jednak coraz dłużej, a liczba urodzeń nie jest wysoka. Proporcje w społeczeństwie zatem się zmieniają i przybywa ludzi w wieku emerytalnym, a tych w wieku produkcyjnym jest relatywnie mniej.

Na początku 2025 r. w Belgii mieszkało już ponad 11,8 mln ludzi. Około 60% z nich stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, a zatem mające od 18 do 64 lat. Niespełna jedną piątą stanowiły osoby niepełnoletnie, a nieco ponad 20% - ludzie w wieku emerytalnym, czyli mający co najmniej 65 lat.

Dla porównania: w 1995 r. mieszkańcy Belgii w wieku emerytalnym stanowili jeszcze mniej niż jedną szóstą (15,8%) populacji, a dzieci i młodzież do 18. roku życia - prawie 22%. Dziś już ludzi w wieku emerytalnym (20,3%) jest więcej niż ludzi, którzy nie ukończyli jeszcze 18 lat (19,6%).

12.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)