Zdarzenia zakrzepowo-zatorowe po szczepionkach wektorowych przeciw COVID-19 są bardzo rzadkie, niemniej przyczyny tych zdarzeń wymagają wyjaśnienia – podkreślają polscy naukowcy i w swojej publikacji w czasopiśmie naukowym „Vaccines” omawiają możliwe przyczyny.

„Zdarzenia zakrzepowo-zatorowe po podaniu szczepionek wektorowych przeciw COVID-19 są bardzo rzadkimi zdarzeniami, ale są specyficzne, gdyż towarzyszy im małopłytkowość. Rzadko zgłaszano również reakcje zakrzepowo-zatorowe po szczepionkach mRNA. Przy tak niskiej częstości występowania, badania kliniczne po prostu nie są w stanie ich wychwycić. Niemniej przyczyny tych zdarzeń wymagają wyjaśnienia” – podkreślił w rozmowie z PAP ekspert w dziedzinie biologii medycznej i badań naukowych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu dr hab. Piotr Rzymski.

Rzymski jest jednym ze współautorów pracy naukowej opublikowanej w ostatnich dniach w czasopiśmie naukowym „Vaccines”. Naukowcy, wśród których jest także prof. Robert Flisiak, oraz prof. Bartłomiej Perek w swojej publikacji poddali analizie kilka możliwych mechanizmów, które mogą stanowić przyczynę zdarzeń zakrzepowo-zatorowych po szczepionkach wektorowych przeciw COVID-19.

„Jest dla nas jasne, że cokolwiek prowadzi do zdarzeń zakrzepowo-zatorowych po szczepieniu musi być wysoce specyficzne, wymaga zajścia odpowiednich okoliczności, a być może ma miejsce tylko w przypadku określonych uwarunkowań genetycznych. Jednym z możliwych mechanizmów, który mógłby prowadzić do tego typu zdarzeń jest bardzo podobny do tego, który obserwuje się w małopłytkowości poheparynowej, czyli HIT” – wskazał Rzymski.

Jak tłumaczył, „to rzadkie zdarzenie polega na tym, że gdy heparyna tworzy kompleks z czynnikiem płytkowym 4 (PF4) to układ immunologiczny rozpoznaje taki kompleks jako obcy i wytwarza przeciw niemu przeciwciała. Te z kolei aktywują kolejne płytki, które wytwarzają więcej PF4 i reakcja zaczyna wymykać spod kontroli sprzyjając zakrzepicy”.

Według ekspertów, jeżeli podobny mechanizm miałby zachodzić bardzo rzadko po podaniu szczepionki to oczywiście któryś z komponentów szczepionki musi tworzyć kompleks z PF4, wobec którego powstają przeciwciała. „W naszej pracy dyskutujemy nad tym, co mogłoby być tym komponentem, ale wskazujemy także, że całej sytuacji sprzyjać może polimorfizm poszczególnych sekwencji genowych” - zaznaczył.

Rzymski podkreślił, że w publikacji omówione są także inne możliwości. Zaznaczył, że w grę wchodzi m.in. bezpośrednia interakcja adenowirusa wektorowego z płytkami krwi. „Jest to możliwe, bo płytki posiadają receptory, które może wykorzystać zarówno adenowirus szympansi w szczepionce AstryZeneki, jak i ludzki adenowirus typu 26 w szczepionce J&J”.

„Oczywiście, wpierw cząstki adenowirusa musiałyby trafić do krwiobiegu, ale nie można wykluczyć, że czasami dochodzi do takiej jego translokacji poza miejsce podania szczepionki. Należy natomiast pamiętać, że o ile adenowirus szczepionkowy może zainfekować płytki krwi to nie są one zdolne do ekspresji białka kolca koronawirusa, bo są bezjądrzaste i nie będzie dochodziło w nich do ekspresji genów takiego wirusa” - powiedział.

„Bardzo mało prawdopodobne wydaje się również, by przeciwciała przeciwko białku kolca koronawirusa mogły atakować czynnik płytkowy 4. Otwartym pytaniem jest czy przeciwciała przeciwko adenowirusowi, które powstają po podaniu szczepionki, mogą wchodzić w taką reakcję krzyżową. To akurat można bardzo szybko sprawdzić” – dodał.

Zaznaczył, że „możliwe, że białko kolca może sporadycznie uciekać z systemu prezentacji antygenu, być uwalniane w wolnej formie, wchodzić w reakcje z płytkami krwi i aktywować je. Ten mechanizm zasugerowali również niemieccy badacze. Jest jeszcze kilka potencjalnych mechanizmów, wartych oceny. Niewykluczone, że zakrzepica i towarzysząca jej małopłytkowość po podaniu szczepionki przeciw COVID-19 ma wieloczynnikowe podłoże. Z pewnością wystąpienie takich zdarzeń jest ograniczona do szczególnych okoliczności i uwarunkowań, co sprawia, że są one bardzo rzadkie” - mówił.

Rzymski wskazał, że w tym kontekście warto pamiętać o dwóch istotnych kwestiach. Jak mówił, „po pierwsze, korzyści ze szczepienia przeciw COVID-19 znacząco przewyższają potencjalne ryzyko związane z przyjęciem preparatu. Po drugie, to właśnie COVID-19 jest czynnikiem bardzo istotnie zwiększającym ryzyko zakrzepicy i jej poważnych konsekwencji. Szczepiąc się chronimy się przed niekiedy podstępnym działaniem wirusa i sposobem w jaki infekcja nim wpływa na nasz organizm” - podkreślił.

Rzymski dodał również, że autorzy publikacji liczą, że niektóre z omówionych w artykule mechanizmów zostanie podjętych przez inne grupy badawcze i wspólnie doprowadzą do zrozumienia nie tylko przyczyn zdarzeń zatorowo-zakrzepowych, ale również określenia grupy osób, która charakteryzuje się ryzykiem ich wystąpienia. „Tak właśnie działa nauka, inspirujemy się wzajemnie i uzupełniamy w celu poszukiwania rozwiązania poszczególnych problemów” – wskazał Rzymski. (NBE)

05.06.2021 Niedziela.BE // bron: Nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl // autorka: Anna Jowsa // fot. Shutterstock, Inc.

(cj)

To kolejny przejaw powrotu do normalności po najgorszym okresie pandemii: kilkadziesiąt tysięcy flamandzkich dzieci wyjedzie w najbliższych dniach na tzw. zielone szkoły.

Szkolne wyjazdy edukacyjno-odpoczynkowe do atrakcyjnych przyrodniczo i krajobrazowo miejsc (tzw. zielone szkoły) cieszą się we Flandrii (północnej, niderlandzkojęzycznej części Belgii) dużą popularnością. Ze względu na pandemię koronawirusa i wprowadzone obostrzenia przez długi czas nie były jednak możliwe.

W tym tygodniu po siedmiu miesiącach zamknięcia flamandzkie centra młodzieżowe, organizujące tego rodzaju nauczanie na łonie natury, znów zaczęły przyjmować pierwsze grupy uczniów i ich opiekunów – poinformował portal vrt.be.

W sumie w nadchodzących dniach i tygodniach na zielone szkoły wyjechać ma około 50 tys. flamandzkich uczniów.

- W trakcie pandemii zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży nie było niestety uważane za kwestię priorytetową – powiedział Frederik Vercammen z Centrum ds. Turystyki Młodzieżowej, cytowany przez vrt.be.

- Dzieci bardzo się cieszą, że znów mogą wyjeżdżać i wspólnie z innymi dziećmi uczestniczyć w zajęciach poza szkolnymi murami– dodała jedna z koordynatorek zielonych szkół, cytowana przez ten flamandzki portal.

01.06.2021 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

Z najnowszych danych instytutu zdrowia publicznego Sciensano wynika, że w dalszym ciągu spada w Belgii liczba hospitalizacji – we wtorek (01.06.2021) poinformowali przedstawiciele Komitetu Konsultacyjnego.

W okresie od 22 do 28 maja Covid-19 diagnozowano u średnio 1 766 pacjentów dziennie, co oznacza spadek o 28% w porównaniu z poprzednim tygodniem. Od początku wybuchu epidemii koronawirusa zdiagnozowano łącznie u 1 062 001 mieszkańców Belgii. W grupie tej znajdują się osoby aktualnie zakażone, wyleczone, a także te, które przegrały walkę z chorobą. Co więcej, na przestrzeni ostatnich 2 tygodni odnotowano średnio 254 przypadki zakażeń na 100 tys. mieszkańców, co z kolei oznacza 19-procentowy spadek w porównaniu z sytuacją sprzed dwóch tygodni.

W tym samym okresie odnotowywano średnio 13,4 śmiertelnych przypadków koronawirusa dziennie, co oznacza spadek o 32,4% w porównaniu z poprzednim tygodniem. Od początku pandemii z powodu Covid-19 zmarło 24 955 obywateli Belgii.

W okresie od 24 do 30 maja do belgijskich szpitali przyjmowano średnio 84,4 pacjentów z Covid-19, co oznacza spadek o 27% w porównaniu z poprzednim tygodniem. Łącznie w poniedziałek (31.05.2021) w belgijskich szpitalach przebywało 1 232 pacjentów zakażonych koronawirusem, co oznacza wzrost o 12 osób w porównaniu z dniem poprzednim. W grupie tej 438 osoby przebywało na oddziałach intensywnej terapii (o 5 osób mniej niż w niedzielę), co oznacza, że osiągnięto cel, który umożliwi poluzowanie obostrzeń w dniu 9 czerwca. Łącznie 276 pacjentów wymagało podłączenia do respiratora (-2).

Jednocześnie spadła liczba codziennie przeprowadzanych testów o 12% (średnio 43 607,3 testów dziennie). W zeszłym tygodniu liczba pozytywnych diagnoz wyniosła 4,7% (spadek o 0,8%). Do dnia 31 maja ponad 4,61 mln obywateli Belgii otrzymało co najmniej pierwszą dawkę szczepionki przeciwko Covid-19, co oznacza ponad 50% populacji w wieku powyżej 18 roku życia. Ponadto 2 098 038 osób (22,8%) otrzymało już drugą dawkę preparatu, co oznacza, że osoby te są w pełni chronione przed wirusem.

Współczynnik reprodukcji wirusa spadł do wartości 0,82. Współczynnik jest stosowany przez epidemiologów do śledzenia zdolności danego wirusa do rozprzestrzeniania się wśród ludzi. Jeśli wzrasta powyżej 1,0, oznacza to, że jedna osoba zakażona Covid-19 zaraża więcej niż jedną osobę, a zatem epidemia dalej będzie się rozwijać. Jeśli spada poniżej 1,0, oznacza to, że epidemia zaczyna hamować.

01.06.2021 Niedziela.BE // fot. Gertjan Hooijer / Shutterstock, Inc.

(kk)

Związek studentów LSVb poinformował, że ma nadzieję, że edukacja w szkolnictwie wyższym, a także życie studenckie, już wkrótce powrócą do normalności.

W zeszły weekend minister zdrowia, Hugo De Jonge, poinformował, że do września wszystkie pełnoletnie osoby mieszkające w Holandii zostaną zaszczepione przeciwko koronawirusowi. Oznaczałoby to, że od nowego roku akademickiego większość obowiązujących obecnie obostrzeń nie będzie już aktualnych.

„Po tym trudnym roku akademickim studenci mają nadzieję na powrót normalności w przyszłym roku” - w rozmowie z Dagblad 010, poinformował prezes związku LSVb, Lyle Muns. „Nie tylko sale wykładowe będą ponownie otwarte, ale też życie socjalne ma szanse na powrót do normalności, co jest niezwykle ważne dla studentów” - dodał Muns.

Zgodnie z planami holenderskiego rządu, wszyscy dorośli Holendrzy mają otrzymać co najmniej pierwszą dawkę jednej ze szczepionek przeciwko Covid-19 do połowy lipca. W ostatnich dniach krajowy program szczepień znacznie przyśpieszył i niemal codziennie uruchamiane są zapisy na szczepienia dla kolejnych grup wiekowych.

05.06.2021 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)