Blisko 1,5 tysiąca uczestników programu Czyste Powietrze musi zwrócić pieniądze. To w sumie dziesiątki milionów złotych. Powód? Wiele nieprawidłowości.

Programu Czyste Powietrze po kilkumiesięcznej przerwie ponownie ruszył 31 marca 2025 roku. Z budżetem 10 miliardów złotych z unijnego Funduszu Modernizacyjnego. Jego celem było i jest dofinansowanie termomodernizacji budynków i wymiana starych źródeł ciepła.

Zainteresowanie programem od początku było duże. Od 31 marca zainteresowani dofinansowaniem złożyli – według danych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ponad 6 tys. wniosków na kwotę 307 mln zł.

Rośnie też liczba gmin, które są operatorami programu. Tę rolę wzięło na siebie ponad 1,1 tys. samorządów.

Długa lista powodów zerwania umów

Jak podał „Dziennik Gazeta Prawna” do końca pierwszego kwartału 2025 r. NFOŚiGW wypowiedział już 1,4 tysiąca umów uczestnikom Czystego Powietrza. W 652 przypadkach nie cofnął umów, ale zmniejszył wysokość dotacji. Łącznie do kasy programu wróci 40,9 mln zł. 

Wśród przyczyn cofnięcia lub ograniczenia dotacji wojewódzkie oddziały NFOŚiGW wymieniają:

- przekroczenie terminów realizacji zadania lub rozliczenia zaliczki, 
- zawyżanie kosztów inwestycji, 
- niespełnienie wymagań technicznych, 
- zdemontowanie urządzeń, na które wcześniej przyznano wsparcie, 
- pozostawienie w budynkach starych źródeł ciepła.

Trwające kontrole mogą ujawnić jeszcze więcej

DGP podkreśla, że kontrole wciąż trwają. A to może oznaczać, że liczba wypowiedzeń umów jeszcze wzrośnie.

– Te blisko 40 mln zł, gdzie toczą się postępowania, to w mojej ocenie wierzchołek góry lodowej – ocenia w rozmowie z dziennikiem Bartłomiej Orzeł z Project Tempo, były pełnomocnik ds. programu Czyste Powietrze.

I dodaje: – Kontrole mogą ujawnić więcej przypadków zwrotu dotacji, ale tym razem spowodowanych faktem, że wykonawca, mówiąc kolokwialnie, wziął pieniądze i się zwinął albo oszukał beneficjenta. 

25.06.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sc)

14 tysięcy dni minęło od pierwszego lotu Polaka w kosmos. Teraz ten wyczyn powtórzył Sławosz Uznański-Wiśniewski. Na międzynarodowej stacji spędzi dwa tygodnie.

Pierwszy był Mirosław Hermaszewski w 1978 roku. Poleciał w kosmos na radzieckiej rakiecie. Od tego czasu wiele się zmieniło, bo Sławosz Uznański-Wiśniewski wystartował z USA, a w przestrzeń wyniósł go pojazd Falcon 9 firmy SpaceX.

Lot Polaka mógł być zaskoczeniem dla tych, którzy już stracili nadzieję, że do tego dojdzie. Uznański-Wiśniewski miał pierwotnie udać się w kosmiczną podróż na przełomie maja i czerwca. Nie udało się dotrzymać tego terminu i padały kolejne. Także pechowe. A to przeszkodziła pogoda, a to były problemy techniczne. W końcu nikt już nie wskazywał nowej daty startu.

Godzina 8.42

Tymczasem w środę około godziny 8.42 polskiego czasu rakieta wyruszyła w kosmos.

Sławosz Uznański-Wiśniewski, członek międzynarodowej misji, dotrze do stacji kosmicznej, gdzie spędzi najbliższe dwa tygodnie. Sama podróż do celu będzie trwała długo – od kilku do kilkudziesięciu godzin.

Wszystko zależy od procedury podłączenia się kapsuły Dragon (w niej znajdują się astronauci) do stacji.

25.06.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. X. screen YT

(sc)

Ten wyrok sądowy może być ciosem dla samorządów, które teraz muszą sobie znaleźć inne źródła finansowania. A mieszkańcy mogą domagać się zwrotu pieniędzy.

To nie pierwszy taki wyrok w sprawie opłat za cmentarze. Podobne zapadały wcześniej w Olsztynie i Rzeszowie. W tym ostatnim przypadku Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że opłaty za przedłużenie prawa do grobu są niezgodne z ustawą o cmentarzach.

Dodajmy, że za moment takich wyroków może być jeszcze więcej.

Opłaty na cmentarzu nie mają podstawy prawnej

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok unieważniający  – jak podaje Radio Zet – uchwały Rady Miejskiej w Radomiu dotyczące opłat na Cmentarzu Komunalnym. Skargę w tej sprawie złożyła prokuratorka Anna Góźdź. 

W uzasadnieniu podkreśliła, że opłaty na cmentarzu nie mają podstawy prawnej. Ostatecznie WSA uznało, że opłaty za groby oraz usługi pogrzebowe są bezprawne. 

W ocenie sądu samorząd i zarządcy cmentarzy – czytamy w serwisie – „mogą ustalić wyłącznie takie opłaty, które są związane z pochowaniem zwłok, a nie te związane z prowadzeniem cmentarza, w tym wjazd i korzystanie z nekropolii, czy dodatkowe dla większego grobu murowanego za upływ 20 lat”.

Wyrok nie jest prawomocny. Teraz strony mogą odwołać się do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Samorządy będą musiały poszukać pieniędzy

Dodajmy, że regulamin cmentarza w Radomiu nie różni się od regulaminów innych cmentarzy komunalnych w Polsce. Dlatego wyrok WSA w Warszawie jest tak ważny dla samorządów w całej Polsce. Bo w tej sytuacji będą musiały szukać innych sposobów finansowania cmentarzy.

Co więcej ich unieważnienie może spowodować lawinę pozwów o zwrot już pobranych opłat. To efekt stwierdzonej przez sądy niezgodności uchwał z przepisami prawa.

24.06.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sc)

Stacje paliw przy drogach, na których można jeździć najszybciej, mają najwyższe ceny – przypominają eksperci przed wakacyjnymi podróżami. Ale do obecnych cen nie ma się co przyzwyczajać.

Sytuacja jest trudna i na horyzoncie są globalne podwyżki cen ropy i LPG. Ma to związek z atakiem Izraela i USA na Iran. Nie chodzi wyłącznie o wydobycie ropy w tym kraju (trzeci na świecie pod względem złóż), ale o cieśninę Ormuz.

Wojna a ceny na polskich stacjach

Jeżeli Iran zdecydowałby się na zablokowanie cieśniny, to ceny surowców na rynku oszaleją. Tym właśnie szlakiem dzień w dzień przepływają tankowce.

„Jest kluczowa dla morskiego transportu surowców energetycznych i odpowiada za 35 proc. światowego eksportu drogą morską ropy oraz 20 proc. LNG. Choć napięcia na Bliskim Wschodzie rosną, transport ropy i gazu przez strategiczną Cieśninę Ormuz obecnie przebiega bez zakłóceń” – tłumaczy Biuro Maklerskie banku Pekao.

Dlatego trzeba czekać na rozwój wydarzeń.

Gdzie tankować taniej?

Tymczasem portal panparagon.pl przeanalizował sytuację na polskich stacjach paliw. Pod kątem wakacyjnych podróży. Wiele osób może być zaskoczonych faktem, że ceny znacznie różnią się nie tylko od tego, na stacji jakiej sieci tankuje się auto, ale też w jakim miejscu jest ta stacja.

„Z raportu wynika, że różnice mogą sięgać nawet kilkudziesięciu groszy na litrze” – czytamy.

Chodzi o to, że ceny zmieniają się w zależności od kategorii drogi.

„Analiza średnich cen paliw z początku czerwca 2025 r. jasno pokazuje, że lokalizacja stacji benzynowych ma ogromny wpływ na to, ile zapłacimy za napełnienie baku. Najdroższe okazują się stacje położone przy autostradach – benzyna Pb95 kosztuje tam śr. 6,49 zł/l, olej napędowy 6,43 zł/l, a LPG 3,14 zł/l.  Nieco lepiej wygląda sytuacja przy drogach ekspresowych. Tam litr benzyny kosztuje śr. 6,14 zł, ON 6,07 zł, a LPG 3,00 zł” – czytamy.

Najtaniej jest na stacjach zlokalizowanych przy drogach krajowych. W tym przypadku Pb95 kosztuje 5,81 zł/l, ON 5,78 zł/l, a LPG 2,84 zł/l.

Kilka porad

Jak uniknąć wysuszenia portfela przy tankowaniu? Warto trzymać się kilku zasad.

Unikaj stacji przy autostradach – jeśli to możliwe, zjedź z trasy i poszukaj stacji w pobliskich miejscowościach. Różnice w cenach mogą sięgać kilkudziesięciu groszy na litrze.

Korzystaj z aplikacji z aktualnymi cenami paliw.

Tankuj wcześnie rano lub wieczorem – ceny w ciągu dnia mogą się zmieniać, a niektóre stacje obniżają stawki w mniej uczęszczanych godzinach.

Śledź promocje i programy lojalnościowe.

Planuj trasy z wyprzedzeniem – sprawdź, gdzie po drodze są stacje z korzystniejszymi cenami.

Tankuj poza okolicami dużych miast – kilka kilometrów przed wjazdem do miasta można znaleźć znacznie niższe ceny paliw. 

24.06.2025 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Canva

(sc)