Naukowcy z Katolickiego Uniwersytetu w Leuven (KU Leuven) zidentyfikowali najskuteczniejsze membrany filtracyjne do oczyszczania wody pitnej z mikrozanieczyszczeń organicznych, takich jak pozostałości leków i pestycydów. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Membranes. Odkrycia te mają pomóc przedsiębiorstwom wodociągowym w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących modernizacji procesów uzdatniania wody. Badania są częścią wspólnego projektu z Uniwersytetem w Gandawie (UGent).
Mikrozanieczyszczenia organiczne (OMV) to substancje występujące w bardzo małych ilościach w wodach powierzchniowych i pitnych. Pochodzą głównie z przemysłu farmaceutycznego, rolnictwa oraz działalności przemysłowej. Ich obecność jest trudna do wyeliminowania przy użyciu tradycyjnych metod oczyszczania, dlatego Unia Europejska wprowadza nowe wytyczne dotyczące ich monitorowania i ograniczania.
„Obecnie stosowane systemy filtracyjne często nie gwarantują pełnej skuteczności w usuwaniu OMV, co rodzi niepewność wśród firm zajmujących się uzdatnianiem wody” – wyjaśnia prof. Ivo Vankelecom z Wydziału Inżynierii Biologicznej KU Leuven.
Aby rozwiać te wątpliwości, zespół naukowców przetestował 15 komercyjnie dostępnych membran do nanofiltracji i odwróconej osmozy. Cztery z nich okazały się szczególnie skuteczne – usuwały średnio 90% mikrozanieczyszczeń, jednocześnie nie zatrzymując niezbędnych dla zdrowia soli mineralnych. Skuteczność membran potwierdzono również w warunkach przepływowych, zbliżonych do rzeczywistych instalacji wodociągowych.
„Badanie pokazuje, że możliwe jest usuwanie nawet trudno wykrywalnych związków z wody pitnej przy użyciu dostępnych na rynku technologii” – podkreśla prof. Deirdre Cabooter z Wydziału Nauk Farmaceutycznych KU Leuven. „Oferujemy przedsiębiorstwom wodociągowym konkretne, naukowo potwierdzone rozwiązania dla nowoczesnego oczyszczania wody”.
Nowe podejście może być również odpowiedzią na rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi i coraz większym obciążeniem środowiska. W wielu regionach Europy obserwuje się wzrost stężeń substancji farmaceutycznych w wodach powierzchniowych, co budzi obawy o wpływ na zdrowie ludzi i ekosystemy. Skuteczniejsze oczyszczanie wody staje się więc nie tylko kwestią technologiczną, ale również środowiskową i społeczną.
Wdrażanie takich rozwiązań może przynieść konkretne oszczędności w dłuższej perspektywie – zarówno poprzez zmniejszenie kosztów leczenia chorób związanych z jakością wody, jak i poprzez uniknięcie kar za niespełnianie przyszłych norm unijnych. Naukowcy podkreślają, że współpraca pomiędzy uczelniami, przemysłem i administracją publiczną będzie kluczowa dla szerokiego zastosowania nowoczesnych technologii filtracyjnych.
„Co najważniejsze, te membrany są już dostępne komercyjnie, co umożliwia szybkie wdrożenie ich w zakładach oczyszczania” – dodaje prof. Raf De Wil, koordynator projektu z Katedry Technologii Inżynierii Chemicznej.
7.08.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.
(kk)
