Belgia, biznes: W Polsce w dół, a w strefie euro w górę. Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Europejski Bank Centralny (EBC) po raz kolejny podniósł stopy procentowe w strefie euro. Niewykluczone, że to już ostatnia z serii podwyżek, mających zahamować inflację.

Kiedy miesiąc temu EBC podniósł stopy procentowe, spekulowano, że mogła to być już ostatnia taka decyzja. Teraz EBC zdecydował się na podobny krok, bo inflacja wciąż jest za wysoka. Część ekonomistów - podobnie jak miesiąc temu - uważa, że to ostatnia taka decyzja. Sam EBC nie wyklucza jednak kolejnej podwyżki w tym roku.

„Inflacja co prawda nadal spada, ale wciąż zbyt długo jest za wysoka. Rada Prezesów Banków jest zdeterminowana, by w perspektywie średnioterminowej zrealizować cel spadku inflacji do 2%”, czytamy w komunikacie prasowym opublikowanym w czwartek na stronie internetowej EBC.

Przypomnijmy, w lipcu ubiegłego roku EBC po raz pierwszy od 11 lat podniósł stopy procentowe. Po tej lipcowej podwyżce były kolejne. Także w tym roku EBC kontynuował politykę podnoszenia stóp, choć w wolniejszym tempie. W sumie w ciągu kilkunastu miesięcy stopy procentowe w strefie euro podniesiono aż dziesięciokrotnie.

W czwartek wszystkie trzy główne stopy podniesiono o 0,25 punktu procentowego. Stopa depozytu wyniesie teraz w strefie euro 4%, stopa kredytu 4,75%, a stopa podstawowych operacji refinansujących 4,5%.

Przed lipcem ubiegłego roku przez osiem lat główna stopa (czyli ta wynosząca teraz 4,50%) była jeszcze ujemna, co miało stymulować gospodarkę strefy euro, mocno dotkniętą kolejnymi kryzysami.

Teraz wielkim problemem jest jednak inflacja, która wynosi w strefie euro około 5,6%. Podwyższanie stóp procentowych to jeden ze sposobów walki z rosnącymi cenami. Obecnie stopy procentowe w strefie euro są na najwyższym poziomie od ponad 20 lat.

Inflacja w strefie euro jest teraz niższa niż jeszcze na początku tego roku, kiedy wynosiła 8,5% czy w ubiegłym roku, kiedy była najwyższa od dekad. Poziom 5,6% to jednak wciąż dużo więcej niż pożądane 2%. EBC ma nadzieję, że poziom 2% uda się osiągnąć w pierwszej połowie 2025 r.

W reakcji na decyzję EBC banki mogą podnieść oprocentowanie lokat i kredytów. Niektóre banki już po wcześniejszych podwyżkach stóp zapowiedziały podniesienie oprocentowania lokat. Także oprocentowanie kredytów hipotecznych jest dziś wyższe niż w ubiegłym roku.

Podwyżka stóp oznacza większe ryzyko spowolnienia gospodarczego. Firmom trudniej będzie uzyskać kredyty, a konsumenci mogą ograniczyć wydatki. Działania EBC doprowadziły już do „łagodnej recesji” w strefie euro, opisywał jakiś czas temu portal http://nu.nl . Podnoszenie stóp procentowych jest jednak konieczne, bo koszty wysokiej inflacji są jeszcze większe - uważają zwolennicy restrykcyjnej polityki pieniężnej.

Warto przypomnieć, że w Polsce stopy procentowe zostały w tym miesiącu… obniżone, i to aż o 0,75 punktu procentowego. Decyzja polskiej Rady Polityki Pieniężnej (RPP) zaskoczyła nie tylko krajowych ekonomistów i jednocześnie osłabiła złotówkę.

Według wielu komentatorów ruch ten był motywowany politycznie. NBP chce pomóc rządowi wygrać zbliżające się wybory parlamentarne, bo obniżając stopy ulży kredytobiorcom. Raty kredytów hipotecznych powinny teraz spaść, a to ma zachęcić ludzi spłacających kredyty do głosowania na PiS - twierdzą krytycy.

To jednak ryzykowna gra wyborcza, pisał dziennikarz belgijskiego dziennika „De Tijd”. W minionych miesiącach banki centralne w Polsce i na całym świecie nie bez powodu podnosiły stopy procentowe. Celem takiej polityki pieniężnej było zwalczenie wysokiej inflacji. W Polsce inflacja nadal jest na poziomie około 10%, więc trudno uznać, że została już zwalczona i można poluzować politykę pieniężną.

14.09.2023 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)