Temat dnia: Społeczeństwo Belgii starzeje się. Przed nami „demograficzna katastrofa”?

Zdaniem Gilesa Merritta, autora z Brukseli, spadający wskaźnik urodzeń w Belgii i innych krajach europejskich spowoduje „katastrofalny i tektoniczny” kryzys demograficzny, który wymaga pilnych środków zaradczych.

Liczba dzieci urodzonych w Belgii maleje od dziesięcioleci. W zeszłym roku odnotowano najniższą liczbę od II wojny światowej, tj. 110 198 urodzeń. Współczynnik dzietności, czyli średnia liczba dzieci na kobietę, spadł do 1,47 w 2023 roku – z 1,53 w roku poprzednim.

We wszystkich krajach europejskich wskaźnik zastępowalności pokoleń wynosi obecnie poniżej 2,1 dziecka na kobietę, a liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń. Jednocześnie, dzięki lepszej opiece zdrowotnej, odsetek emerytów nadal rośnie. W przemówieniu z okazji premiery swojej nowej książki „Timebomb: When Ageing Explodes” Merritt skrytykował rządy krajowe i Komisję Europejską za opieszałość w podejmowaniu działań w celu rozwiązania tego problemu.

„Do połowy stulecia połowa Europejczyków będzie miała ponad 65 lat, a do 2100 roku prawie 2/3. To kurczenie się produktywnej siły roboczej UE ledwie daje do myślenia i rzeczywiście wydaje się, że taka była reakcja europejskich przywódców politycznych” – powiedział. „Wszyscy wiedzą, że Europa się starzeje, ale ludzie się tym nie przejmują i zakładają, że to nie ma znaczenia. To niezwykłe, że komisja wykonawcza UE wykazuje nikłe zainteresowanie tym tematem”.

Merritt ostrzega, że spadający wskaźnik urodzeń w połączeniu ze wzrostem liczby emerytów oznacza, że „młodzi ludzie będą musieli płacić podatki na poziomie, jakiego nigdy wcześniej nie doświadczyliśmy”. Wezwał do szybkiego wprowadzenia polityki łagodzącej skutki zmian demograficznych i spadku dzietności.

UNFPA opublikowała w tym tygodniu swój raport dotyczący światowej populacji na rok 2025 – The Real Fertility Crisis – oparty na badaniu 14 krajów, w tym Włoch, Węgier, Niemiec, Szwecji, USA i Nigerii. Około 39% respondentów stwierdziło, że ograniczenia finansowe wpłynęły lub wpłyną na ich zdolność do posiadania liczby dzieci.

Eksperci zauważają, że kluczowym elementem przeciwdziałania negatywnym skutkom starzenia się społeczeństwa może być aktywna polityka migracyjna oraz wspieranie integracji imigrantów na rynku pracy. Belgia, podobnie jak inne kraje UE, stoi przed wyzwaniem nie tylko przyciągnięcia młodych pracowników z zagranicy, ale także zapewnienia im odpowiednich warunków do życia i rozwoju zawodowego. W dłuższej perspektywie może to złagodzić presję na systemy emerytalne i opieki zdrowotnej, choć – jak podkreślają demografowie – samo zwiększenie imigracji nie rozwiąże problemu niskiej dzietności.

19.06.2025 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)