17 kwietnia – Światowy Dzień Kostki Rubika

Dzisiaj na całym świecie obchodzony jest Dzień Kostki Rubika. Jest to zabawka logiczna, którą zna prawdopodobnie każdy, ale nie każdy lubi i potrafi się nią „bawić”. Zabawka, jak jej nazwa wskazuje, jest kostką i składa się 26 mniejszych sześcianów. Każda jej ściana składa się natomiast z dziewięciu kolorowych kwadracików. Kwadraciki te są w sześciu kolorach, współczesne standardy wyznaczają, że powinny to być kolory: zielony, czerwony, niebieski, pomarańczowy, żółty oraz biały. W środku kostki znajduje się specjalny przegub, dzięki któremu możliwe jest poruszanie zewnętrznej warstwy kostki. Obroty można wykonywać wokół osi prostopadłej do danej warstwy oraz przechodzącej przez środek kostki. Nazwa zabawki pochodzi od nazwiska jej wynalazcy Erno Rubika.

Na kostce Rubika możliwe jest ułożenie aż 43 trylionów kombinacji, wśród których tylko raz każda ścianka będzie cała w „swoim” kolorze.

W Internecie znaleźć można wiele kursów – jak nauczyć się szybko układać kostkę. Istnieje również wiele różnych technik układania. Nie będziemy opisywać ich wszystkich, wspomnimy tylko o jednej. LBL to technika układania, która opisywana jest jako technika dla początkujących. Nazwa to skrót od angielskiego Layer by Layer, co można przetłumaczyć – warstwa po warstwie. Technika ta składa się z siedmiu etapów. (1) Na wierzchniej ścianie należy ułożyć jednokolorowy krzyż, (2) następnie trzeba poustawiać górne rogi bocznych ścian(3) kolejnym krokiem są krawędzie warstwy środkowej, (4) potem układamy krzyż w jednym kolorze na dolnej ściance. (5) Trzeba jeszcze ustawić klocki w ostatniej warstwie.  Według instrukcji, kostka jest już „prawie” gotowa. Musimy jeszcze tylko (6) ułożyć rogi ostatniej warstwy w odpowiednich narożnikach i (7) obrócić narożniki – voila - kostka gotowa.  Łatwe? Z pewnością znacznie łatwiej napisać tę instrukcję, niż ją wykonać. Jednak dziś, z okazji dnia tej zabawki, koniecznie należy spróbować.

Poza tą metodą istnieje jeszcze wiele innych, w tym również kilka opracowanych przez Polaków. Do niektórych z nich należą metoda ZB – skrót od Zborowski-Bruchem oraz ZZ speedcubing system. Jeśli natomiast powyższe systemy okażą się zbyt łatwe, można oczywiście skorzystać z tych, które pokazują, jak ułożyć kostkę bez patrzenia na nią.

W związku z kostką Rubika pojawia się wiele pytań, np., jaka jest minimalna liczba ruchów, które są niezbędne, by ją ułożyć? Do roku 2010 uważano, że liczba ta zawiera się w przedziale od 20 do 29 ruchów. W 2010 roku udowodniono, że każdą kostkę można ułożyć w maksymalnie 20 ruchach a zazwyczaj udaje się to w 15 do 19 ruchów.

Kolejnym pytaniem, które wiąże się z tą zabawką, jest – czy istnieje tylko jeden rodzaj kostki Rubika? Odpowiedź na nie brzmi – nie! Istnieje wiele rodzajów – od mini kostki, która składa się z 2x2x2 cząsteczek, przez 3x3x3 cząstki, czyli tę tradycyjną, po takie, których nie można nabyć w sklepach a które są na zamówienie drukowane w drukarkach 3D i posiadają po 17 kwadracików na brzegu, czyli kostka 17x17x17 cząstek. Te tutaj wymienione, to tylko kostki sześciościenne, ale poza nimi można również spróbować swoich sił na kostkach dwunastościennych (!). Wspomnimy tylko, że największa z tego typu kostek składa się z 218 elementów, co oznacza, że całkowita liczba kombinacji ułożeń to 19,5 sekswicyliardów. Jeśli ktoś zastanawia się, ile to sekswicyliard podajemy, że to 1 i 159 zer.

A ile czasu potrzeba, aby ułożyć kostkę Rubika? Oczywiście to zależy od kostki, ale tę tradycyjną 3x3x3 cząstki najszybciej ułożył chińczyk Yusheng Du w 2018 roku i zajęło mu to 3,47 sekundy. Polak Jakub Kipa, znajduje się na czwartym miejscu na świecie z wynikiem 4,59 sekundy, natomiast najszybszym Holendrem jest Mats Valk, któremu ułożenie kostki zajęło 4,74 sekundy i z tym wynikiem znajduje się na dziewiątym miejscu na świecie.

Inne rekordy związane z tą kostką są równie zadziwiające. Australijczyk Feliks Zemdegs w ciągu 6,88 sekundy ułożył kostkę Rubika… jedną ręką. W 16,96 sekundy Amerykanin Daniel Rose-Levine ułożył ją stopami a jego rodak Max Hilliard w czasie 16,55 sekundy z zawiązanymi oczami.

A zatem możliwości świętowania tego dnia jest wiele.

Zachęcamy do zabawy!

17.04.2019 Niedziela.BE // Fot. Hesty drg, Indonezja / shutterstock.com / zdjęcie ilustracyjne

(mś)