Siła uścisku dłoni może być wykorzystywana jako biomarker stanu zdrowia osób starszych. Grupa naukowców z Uniwersytetu Rzeszowskiego sprawdziła, że upływ lat najmocniej koreluje z siłą uścisku dłoni.

Badania przeprowadzono wśród reprezentatywnej grupy osób starszych mieszkających w południowo-wschodniej Polsce. Wykazano, że średnia siła ścisku dłoni wynosiła 19,98 kg (16,91 kg dla kobiet oraz 26,19 kg dla mężczyzn), a obniżona siła mięśniowa występowała u 50,18 proc. kobiet i 55,22 proc. mężczyzn.

„Badanie uścisku dłoni pomaga zidentyfikować osoby starsze zagrożone słabością i zaplanować profilaktyczne usługi zdrowotne, aby zmniejszyć ryzyko ich uzależnienia i ograniczeń w poruszaniu się. Słaba siła chwytu jest silnym czynnikiem prognostycznym złych wyników leczenia, zwiększonych ograniczeń funkcjonalnych, niskiej jakości życia, dłuższego pobyty w szpitalu, a nawet śmierci” – ostrzegają naukowcy.

Siła uścisku dłoni to prosta, szybka i niedroga miara stosowana w praktyce klinicznej, rehabilitacji i badaniach zdrowia publicznego do oceny funkcji układu mięśniowo szkieletowego. Mierzona dynamometrem siła uścisku dłoni pozwala zidentyfikować nie tylko osłabienie mięśni kończyn górnych, ale także siłę i sprawność funkcjonalną kończyn dolnych.

Zdaniem naukowców, prostota pomiaru w połączeniu z jego niskim kosztem sprawia, że jest on godny uwagi przy ocenie ogólnego stanu zdrowia osób starszych.

„Zapobieganie pogorszeniu się siły mięśni u osób starszych powinno być przedmiotem interwencji pod koniec kariery zawodowej oraz po przejściu na emeryturę. Państwowa opieka geriatryczna jest niewystarczająca i nie odpowiada rzeczywistym potrzebom starszej populacji. Dlatego wczesna ocena siły uścisku dłoni pozwoliłaby na wprowadzenie różnych form wsparcia, zmniejszając przyszłe koszty opieki zdrowotnej” – uważają autorzy artykułu.

SIŁA UŚCISKU DŁONI SPADA WRAZ Z WIEKIEM

Do badania zakwalifikowano osoby według następujących kryteriów włączenia: wiek 65 lat i więcej, prawidłowy stan poznawczy, poziom sprawności fizycznej umożliwiający chodzenie oraz wyrażenie świadomej zgody na udział w badaniu.

Siła chwytu dłoni dominującej została oceniona na podstawie średniej z trzech prób uzyskanych za pomocą pomiaru z wykorzystaniem dynamometru ręcznego JAMAR PLUS. Pomiaru dokonano w pozycji siedzącej na krześle bez podłokietników, stopy osoby badanej spoczywały płasko na podłodze, ramiona ustawione były wzdłuż tułowia, łokieć zgięty pod kątem 90 stopni, przedramię w pozycji neutralnej. Każdemu z uczestników polecono maksymalne zaciśnięcie dłoni i przytrzymanie uścisku przez 6 sekund.

Średnia siła chwytu osób starszych w wieku 80-85 lat wynosiła 17,97 (14,47 kg dla kobiet oraz 25,66 kg dla mężczyzn) a w grupie powyżej 85 lat - 16,68 kg (13,51 kg dla kobiet oraz 21,77 kg dla mężczyzn).

Badanie potwierdziło pozytywny związek siły chwytu wiekiem, ze wzrostem, masą ciała, BMI, zdolnością do wykonywania podstawowych i złożonych czynności życia codziennego, mobilnością i równowagą ciała zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W badaniu stwierdzono również, że niezależnym czynnikiem wpływającym na siłę chwytu dłoni był stan cywilny.

POLKI SŁABSZE OD BRYTYJEK, POLACY OD NIEMCÓW

Średnia siła uścisku dłoni dla kobiet w Polsce wyniosła 16,91 kg, co jest zbliżone do wyników z Portugalii i znacznie niższe niż w Wielkiej Brytanii. Średnia wartość siły uścisku dłoni dla mężczyzn w Polsce wynosiła 19,98 kg i była niższa niż w Niemczech oraz Szwajcarii. Naukowcy przypuszczają, że różnice ze względu na wiek i płeć między poszczególnymi krajami wynikają prawdopodobnie z różnic genetycznych w masie mięśniowej, stylu życia i opiece zdrowotnej osób starszych.

Według Wiśniowskiej-Szurlej i współautorów badania obniżona siła mięśniowa występowała u około 50 proc. starszych kobiet i mężczyzn. Naukowcy sugerują, że jedną z przyczyn tak wysokiego odsetka osób z obniżoną siłą mięśni może być niewystarczający poziom aktywności fizycznej wśród osób starszych w Polsce. Rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie podejmowania aktywności fizycznej w grupie osób w wieku od 45 do 65 lat spełnia 4,2 proc. populacji, natomiast w grupie powyżej 80 lat jedynie 0,6 proc.

Badanie opublikowane w maju w Scientific Reports (Nature) przeprowadził zespół z Uniwersytetu Rzeszowskiego w składzie: dr Agnieszka Wiśniowska-Szurlej, dr Agnieszka Ćwirlej-Sozańska, mgr Justyna Kilian, dr Natalia Wołoszyn, dr Bernard Sozański i dr hab. Anna Wilmowska-Pietruszyńska.

Więcej na ten temat w artykule źródłowym: https://www.nature.com/articles/s41598-021-89408-9

20.06.2021 Niedziela.BE // źródło informacji: Nauka w Polsce www.naukawpolsce.pap.pl // autor: Karolina Duszczyk, PAP // fot. Shutterstock, Inc.

(cc)

W 2020 roku, w Brukseli, odnotowano 21.570 przypadków nielegalnego wyrzucania śmieci, co oznacza znaczny wzrost w porównaniu z rokiem 2019.

O udostępnienie informacji w tej sprawie wnioskowała posłanka, Bianca Debaets (CD&V). Z danych Rady Miasta wynika, że w 2020 roku odnotowano aż 21 570 przypadków nielegalnego wyrzucenia śmieci. Tym samym jest to znaczny wzrost w porównaniu z 2019 rokiem, kiedy zarejestrowano 13 600 takich przypadków. Co jednak ciekawe, w zeszłym roku wystawiono mniej grzywien.

„W zeszłym roku miasto korzystało z 16 tymczasowych kamer, które były rozmieszczone w różnych lokalizacjach i miały przyczynić się do zredukowania ilości wrzuconych nielegalnie śmieci. Łącznie poskutkowało to wystawieniem 1 337 mandatów” - ujawniła Debaets.

Łącznie ukarano 5 375 osób (włączywszy w to lokalizacje, w których nie korzystano z kamer). Dla porównania, w 2019 roku odnotowano 7 571 mandatów za nielegalne wyrzucanie śmieci.

Niższa ilość kar jest związana z ograniczonymi możliwościami władz w czasie pandemii – przeprowadzanie kontroli z udziałem inspektorów było utrudnione w czasie lockdownu.

20.06.2021 Niedziela.BE // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)

Zastanawiasz się co zaserwować rodzinie lub znajomym do popołudniowej kawy? Proponujemy pyszne domowe ciasto zrobione z obecnie królujących owoców. Zobacz trzy nasze propozycje na taki sezonowy deser.

Sernik na zimno z truskawkami

SKŁADNIKI NA SPÓD:
170 g herbatników lub ciastek kruchych
70 g masła, margaryny lub oleju kokosowego

SKŁADNIKI NA MASĘ SEROWĄ:
800 g twarogu, półtłustego np. z wiaderka
250 g białej czekolady
300 ml śmietanki kremówki 30%
1 łyżeczka cukru waniliowego lub ekstraktu
2 1/2 łyżki żelatyny
1/3 szklanki wody

DODATKOWO:
ok. 500 g truskawek
2 galaretki truskawkowe
700 ml gorącej wody

PRZYGOTOWANIE:
Tortownicę o średnicy 24-26 cm wykładamy papierem do pieczenia lub folią. Herbatniki lub ciastka kruche rozdrabniamy. Następnie dodajemy roztopione masło i dokładnie mieszamy. Wykładamy na dno tortownicy i dociskamy. Na czas przygotowania masy wkładamy do lodówki. Żelatynę zalewamy wodą. Następnie podgrzewamy przez chwilę, mieszamy do momentu rozpuszczenia i odstawiamy do wystudzenia. Białą czekoladę roztapiamy nad kąpielą wodną. Następnie cały czas mieszając dodajemy 100 ml śmietanki.

Twaróg miksujemy razem z cukrem waniliowym i wystudzoną masą z czekolady i śmietanki. Pozostałą część kremówki miksujemy na gęstą masę. W międzyczasie niewielkim strumieniem wlewamy żelatynę. Na koniec dodajemy do masy serowej delikatnie mieszając. Na warstwę herbatników wykładamy 1/2 masy. Następnie dodajemy kawałki truskawek i wylewamy pozostałą masę. Wkładamy do lodówki. Galaretki zalewamy gorącą wodą i zostawiamy do lekkiego stężenia. Truskawki kroimy na kawałki i wykładamy na wierzch, następnie zalewamy tężejącą galaretką. Wkładamy do lodówki na kilka godzin lub całą noc.

Jogurtowe ciasto z wiśniami

SKŁADNIKI:
250 ml jogurtu naturalnego
3-4 jajka
3 szklanki maki
2 szklanki cukru
pół szklanki oleju
2 płaskie łyżki proszku do pieczenia
2 szklanki wiśni
2 łyżki cukru wanilinowego
odrobina cukru pudru

PRZYGOTOWANIE:
Mieszamy mąkę z proszkiem do pieczenia. Następnie wiśnie (wydrylowane, bez pestek) wrzucamy do miski i wsypujemy 2 łyżki mąki. W oddzielnym naczyniu miksujemy jajka z cukrem oraz cukrem waniliowym. Dodajemy jogurt naturalny i olej. Całość dokładnie mieszamy. Do tak przygotowanego ciasta dodajemy obtoczone wcześniej w mące wiśnie. Delikatnie mieszamy. Ciasto przelewamy do natłuszczonej masłem lub wyłożonej papierem do pieczenia formy. Wstawiamy do nagrzanego do 200 st. C. piekarnika i pieczemy 40 minut. Po upieczeniu gotowe ciasto możemy posypać cukrem pudrem.

Ciasto z rabarbarem i kruszonką

SKŁADNIKI NA CIASTO:
200 g masła
200 g cukru pudru
4 jajka
250 g mąki
1 łyżeczka proszku do pieczenia

SKŁADNIKI NA KRUSZONKĘ:
150 g mąki
80 g masła
100 g cukru

DODATKOWO:
600 g rabarbaru
cukier puder

PRZYGOTOWANIE:
Masło i jajka wyjmujemy wcześniej z lodówki. Piekarnik nagrzewamy do 180 st. C. Okrągłą formę z odpinaną obręczą o średnicy 24 - 25 cm smarujemy masłem.

Przygotowujemy kruszonkę: na małym ogniu na patelni roztapiamy masło, dodajemy cukier, a po chwili mąkę, mieszamy, zdejmujemy z patelni do wystudzenia.

Ciasto: Ubijamy masło z cukrem pudrem na gładką i puszystą masę. Nie przerywając ubijania dodajemy kolejno po jednym jajku, w około 3 minutowych odstępach czasu. Zmniejszamy obroty miksera do średnich i dodajemy powoli przesianą mąkę z proszkiem do pieczenia. Miksujemy do połączenia składników w jednolite ciasto. Przekładamy masę do formy, na wierzchu rozkładamy pokrojony na plasterki rabarbar. Posypujemy kruszonką i wstawiamy do nagrzanego piekarnika. Pieczemy przez ok. 60 minut. Po wystudzeniu posypujemy cukrem pudrem.

20.06.2021 Niedziela.BE // Bron: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(ec)

W ostatnim czasie z różnych stron Polski płynęły informacje, że kolejne psy atakowały ludzi w różnych sytuacjach. To może zdarzyć się każdemu, dlatego warto wiedzieć, jak zachować się w sytuacji zagrożenia ze strony agresywnego czworonoga.

Psy atakują ludzi

Tylko w ciągu ostatnich tygodni dochodziło do groźnych sytuacji, w których agresywne psy rzucały się na człowieka, m.in.: w Gliwicach, Nowogrodzie Bobrzańskim i Bydgoszczy. Nigdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć, kiedy staniemy twarzą w twarz z agresywnym zwierzęciem. Możemy natomiast zminimalizować przykre skutki takiego spotkania. Aby mogło się tak stać, musimy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

Pies wysyła sygnały, człowiek ich nie rozumie

- Na ogół pies, zanim zaatakuje, wysyła sygnały. Przeciętny człowiek nie jest w stanie ich odczytać z prostego powodu. Nie mamy na ten temat powszechnej wiedzy, którą posiadają specjaliści – tłumaczy nam Iga Sozoniuk zawodowo zajmująca się psychologią psów oraz ich behawioryzmem. Jeśli już dojdzie do bliskiego spotkania z rozwścieczonym zwierzęciem, powinniśmy zachować zimną krew i przyjąć określoną postawę, aby zminimalizować ryzyko ataku i ostudzić bojowe nastawienie czworonożnego agresora.

Jak należy się zachować?

- Przede wszystkim nie wolno panikować. Krzyk, machanie rękami i uciekanie na pewno nie pomogą, a mogą nawet zaszkodzić. Pies będzie gonił i atakował wszystko co się rusza. Taki jest jego instynkt – wyjaśnia ekspertka.

- Skupiamy się głównie na ochronie twarzy, klatki piersiowej i genitaliów. Jeśli istnieje taka możliwość, warto osłonić się przedmiotem, np. krzesłem. Jeżeli nie ma nic takiego pod ręką, trzeba zdecydowanym ruchem paść na ziemię, skulić się i czekać nieruchomo, aż pies odejdzie – wyjaśnia Iga Sozoniuk. Dodaje również, że nie powinno się klękać, bo rozjuszone zwierzę może przewrócić swoją ofiarę.

Dlaczego psy bywają agresywne?

Pytaliśmy o to Barbarę Zarudzką, która prowadzi Schronisko dla Zwierząt „Psi Raj” w Pasłęku i zajmuje się rekonwalescencją psów oraz ich resocjalizacją. Wieloletnie doświadczenie w pracy z czworonogami upewnia kierowniczkę placówki, że za agresją zwierząt stoi ich historia i doświadczenia związane z człowiekiem.

- Psy nie rodzą się agresywne. Ich temperament kształtuje historia, którą przeżyły. Jeśli zwierzę doświadczyło przemocy ze strony człowieka, może z obawy o własne bezpieczeństwo reagować agresją na każdy późniejszy kontakt człowieka. Niektóre zwierzęta wymagają żmudnej pracy, aby mogły na nowo zaufać dobrym ludziom – wyjaśnia nam Barbara Zarudzka.

Dodaje też, że wbrew panującej opinii, nie spotkała się nigdy z „rasami agresywnymi z natury”, choć do schroniska trafiają często np. amstaffy wykorzystywane do walk.
– Te zwierzęta uczone są agresji, ale ona też wynika z obrony przed drugim stworzeniem. Na ogół zaznają również cierpienia ze strony człowieka. Tak było nawet w przypadku psa, który trafił niedawno pod moją opiekę. Jego skóra nosiła widoczne blizny, prawdopodobnie oblany był wrzątkiem. Był agresywny w stosunku do opiekunów schroniska, ale w nowym, kochającym domu, przeszedł zupełną przemianę. W końcu mógł poczuć się bezpiecznie – opowiada kierowniczka „Psiego Raju”.

Jakie kroki podjąć w przypadku pogryzienia?

Nawet w przypadku właściwej samoobrony, może zdarzyć się, że zostaniemy ugryzieni przez agresywnego psa. W pierwszej kolejności należy umyć, odkazić np. wodą utlenioną i opatrzyć ranę. Jeżeli zwierzę jest pod opieką, warto upewnić się, że było szczepione przeciwko wściekliźnie. Jeśli właściciel nie ma co do tego pewności, lub pies jest bezpański, koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zadecyduje o dalszych krokach – np. szyciu głębokiej rany oraz podaniu serii zastrzyków przeciw tężcowi i wściekliźnie. Obydwie choroby przenoszone przez psy mogą wywołać poważne powikłania w ludzkim organizmie, a nawet prowadzić do śmierci. W przypadku głębokich obrażeń należy wezwać pogotowie ratunkowe dzwoniąc pod nr 112.

20.06.2021 Niedziela.BE // Bron: News4Media // fot. Shutterstock, Inc.

(ec)