Dzisiaj, w środę 7 maja, 183 kardynałów wybiera nowego papieża – następcę Franciszka. Ale jaką realną władzę ma głowa Kościoła katolickiego w dzisiejszym świecie? Czy to tylko duchowy przywódca, czy również wpływowy polityk globalny?

Władca najmniejszego państwa świata

Watykan to najmniejsze państwo świata, a papież – jego absolutny monarcha. Ma pełnię władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Kieruje administracją, dyplomacją i finansami. Ale to państwo nie funkcjonuje jak inne kraje – jego głównym celem nie są zyski czy polityka, lecz służba duchowa. Papież ma więc władzę niemal nieograniczoną, ale używa jej z umiarem, w duchu Ewangelii.

Papież w Kościele

Choć papież ma najwyższą pozycję w Kościele katolickim, nie rządzi samodzielnie. Musi brać pod uwagę głos kardynałów, biskupów i wiernych. Franciszek wielokrotnie zaznaczał, że nie chce być „autorytarnym ojcem”, ale „bratem w wierze”. Pod jego pontyfikatem nacisk kładzie się na dialog, skromność i służbę. Choć formalnie to on podejmuje ostateczne decyzje, nie narzuca ich siłą – raczej inspiruje i prowadzi.

Głos sumienia świata

Papież jest też światowym autorytetem moralnym. Przemawia nie tylko do katolików, ale do całej ludzkości. Zajmuje stanowisko w sprawach wojny i pokoju, biedy, zmian klimatu czy praw człowieka. Gdy mówi o wojnie na Ukrainie, migracjach czy kryzysach ekologicznych – słucha go cały świat. To głos, który nie ma armii ani pieniędzy, ale ma moc duchową. I choć jego wpływ polityczny jest ograniczony, to moralny – olbrzymi.

Mini-słowniczek (NL-FR-PL)

de paus – le pape – papież

het Vaticaan – le Vatican – Watykan

het geweten – la conscience – sumienie

de kardinaal – le cardinal – kardynał

de beslissing – la décision – decyzja

de macht – le pouvoir – władza

de wereld – le monde – świat

de kerk – l’église – Kościół

de stem – la voix – głos

de gelovige – le croyant – wierny

Pytania do czytelników:

Czy uważasz, że papież ma dziś realny wpływ na światową politykę?

Czy według Ciebie głowa Kościoła powinna zabierać głos w sprawach społecznych i politycznych?

Jakie cechy powinien mieć idealny następca papieża Franciszka?

07.05.2025 Niedziela.NL // foto: Tiara papieska ze złotym krzyżem, symbolizująca katolicyzm, chrześcijaństwo i tradycję religijną, przywołująca wiarę, duchowość oraz autorytet papieża // fot. Maria Pilar, Hiszpania / shutterstock.com

(cm/dm)

Włochy zaskoczyły świat nietypowym pomysłem: ponad 60 tysięcy osób gra w Fantapapa – grę internetową przypominającą fantasy football, ale zamiast piłkarzy typuje się kardynałów. Celem jest odgadnięcie, kto zostanie nowym papieżem. Gra opiera się na danych, analizach i… intuicji.

Jak grać w papieskie fantasy?

Uczestnicy wybierają 11 kardynałów, którzy ich zdaniem mają największe szanse w nadchodzącym konklawe. Typują także „kapitana” – najpoważniejszego kandydata – i „bramkarza”, czyli osobę z najmniejszymi szansami. Trafne przewidywania są punktowane i wpływają na ligową tabelę.

Twórcy gry, Pietro Pace i Mauro Vanetti, podkreślają, że chodzi o połączenie refleksji i zabawy. Fantapapa ma pokazać, że nawet poważne tematy religijne można analizować z dystansem – bez utraty szacunku. Samo konklawe, które rozpocznie się w środę, przyciąga uwagę świata, ale dla wielu młodych Europejczyków to wydarzenie odległe i niezrozumiałe. Gra może to zmienić.

A gdyby tak w Belgii?

Wielojęzyczna Belgia, gdzie Kościół katolicki wciąż ma swoje miejsce, mogłaby być idealnym gruntem dla tej formy zabawy. Polacy mieszkający w Belgii, zwłaszcza młodzi, chętnie angażują się w aplikacje i gry online – także te z elementem kulturowym czy religijnym. Fantapapa to przykład, że Kościół i cyfrowy świat mogą się spotkać na neutralnym, interaktywnym gruncie.

Faworytami graczy są m.in. włoski kardynał Pietro Parolin, Matteo Zuppi z Bolonii i kardynał Luis Antonio Tagle z Filipin. Kto będzie Twoim typem?

Mini-słowniczek NL-FR-PL:

het conclaaf – le conclave – konklawe

de kardinaal – le cardinal – kardynał

de paus – le pape – papież

voorspellen – prédire – przewidywać

het stemrecht – le droit de vote – prawo do głosowania

de stemronde – le tour de vote – runda głosowania

de kanshebber – le candidat potentiel – kandydat z szansami

A Ty, co sądzisz?

Czy zagrał(a)byś w Fantapapa, gdyby gra była dostępna po polsku lub niderlandzku?

Czy takie inicjatywy mogą pomóc młodym ludziom lepiej zrozumieć, jak działa Kościół?

Którego kardynała obstawił(a)byś jako przyszłego papieża i dlaczego?

07.05.2025 Niedziela.BE // fot. Marco Iacobucci Epp / Shutterstock.com

(cm/dm)

W tym roku mija 234. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej w nowożytnej Europie i drugiej, po amerykańskiej na świecie spisanej ustawy zasadniczej.

Konstytucja została uchwalona 3 maja 1791 roku. Za jej autorów uważa się króla Stanisława II Augusta Poniatowskiego, wielkiego marszałka litewskiego Ignacego Potockiego oraz ks. Hugona Kołłątaja, duchownego i filozofa.

Uchwalona konstytucja czerpała inspirację z europejskiego Oświecenia oraz amerykańskiej konstytucji z 1787 roku. Twórcy polskiej ustawy zasadniczej uznawali, że rząd musi służyć dobru całego narodu. Na dokument składało się 11 artykułów. Pierwszy z nich określał religię rzymskokatolicką jako dominującą, zapewniając jednocześnie wolność wyznania i praktyk wyznawcom innych religii. Z kolei artykuł V Konstytucji, dzielił władzę na ustawodawczą, wykonawczą i sądową. Dwuizbowy Sejm uchwalał prawa, władza wykonawcza pozostawała w rękach króla i Straży Praw, sądownicza zaś była w ręku niezawisłych sądów.

Konstytucja 3 maja znosiła Liberum veto, umożliwiające wstrzymanie uchwalenia ustawy przez sprzeciw choćby jednego posła - odtąd wszystkie decyzje miały zapadać większością głosów. Król nie miał sankcji ustawodawczej. Królewskie decyzje, by stały się obowiązującym prawem, musiały być podpisane przez właściwych ministrów, którzy z kolei odpowiadali przed Sejmem.
Powstała nowa forma parlamentu, Sejm Gotowy, do którego posłowie byli wybierani na dwa lata i w każdej chwili mogli być powołani na obrady. Co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny dla dokonania przeglądu konstytucji i wprowadzenia w niej zmian. Utworzono armię narodową, a Konstytucja objęła opieką rządu chłopów. Uchwalony wcześniej w kwietniu 1791 roku przywilej Prawo o miastach, uznany za integralny z Konstytucją - dawał mieszczanom prawo do posiadania majątków ziemskich, zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji państwowej oraz prawo nabywania szlachectwa.

Konstytucja 3 Maja była odbiciem polskiego ducha, który umożliwił polskiemu narodowi przetrwanie 123 lat rozbiorów, a następnie długich lat represji komunizmu. 3 maja był świętem państwowym aż do 1939 roku. Do końca II wojny światowej oraz w czasach Polski Ludowej obchodzenie Dnia Konstytucji było zabronione, jednakże rocznica ta co roku stawała się pretekstem do masowych manifestacji antykomunistycznych. Obecnie Konstytucja 3 Maja traktowana jest przez Polaków jako jedno z najbardziej przełomowych wydarzeń historycznych w dziejach Polski.

Jan Matejko "Konstytucja 3 maja 1791 roku" | Animacja

"Żywy Obraz" Jana Matejki z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja

03.05.2021 Niedziela.NL // źródło:  Biuro Rzecznika Prasowego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa (03.05.2016) // fot. Obraz Jana Matejki "Konstytucja 3 maja", Muzeum Narodowe w Warszawie, Wikipedia (Painting by Jan Matejko - National Museum of Poland Catalogue (for better resolution: calendar with pictures of Matejko), Domena publiczna, TUTAJ)// films: YouTube.com // tagi: Konstytucja 3 Maja, Polska Konstytucja, niedziela.be

(msz/kmb)

Z pochodami kojarzy się raczej 1 maja, czyli Święto Pracy, a nie rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jednak lata temu i tego dnia organizowano przemarsze ulicami miast.

Można to wszystko zobaczyć na zdjęciach, które przechowuje Narodowe Archiwum Cyfrowe. W jego zasobach znajdują się fotografie sprzed II wojny światowej i starsze. Dzięki temu każdy może się przekonać, jak 3 maja świętowano na przykład w 1916 roku.

To były nie tylko „statyczne” uroczystości. Organizowano także parady wojskowe i pochody.

Co do samego święta, to - przypomnijmy - jest ono starsze niż może się wydawać. Po raz pierwszy rocznicę uchwalenia Konstytucji zorganizowano już w 1792 roku. W czasie zaborów świętowanie tego dnia było zakazane, a karą była nawet zsyłka w głąb Rosji.

Sytuacja zmieniła się w latach 1916-1918. Wtedy Polacy świętowali coraz odważniej, a po odzyskaniu niepodległości w 1918 rocznica przyjęcia Konstytucji 3 Maja została uznana za święto narodowe.

W czasie wojny Niemcy nie pozwalali na czczenie rocznicy. Po wojnie święto nie wróciło. Zostało zniesione w 1951 roku.

Już na dobre Święto Narodowe 3 Maja przywrócono ustawą z 6 kwietnia 1990 r.

03.05.2022 Niedziela.BE // źródło: News4Media // fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe (NAC)

(em/kmb)